چرا تنبيه در مدارس تمام نمي‌شود

برخورد مؤثر و علني با افراد خاطي است. با آغاز هر سال تحصيلي، خبرهايي از گوشه‌ و کنار کشور درباره تنبيه بدني دانش‌آموزان در فضاي مدارس منتشر مي‌شود؛ خبرهايي که نه‌تنها افکار عمومي را جريحه‌دار مي‌کند بلکه اعتماد به نظام آموزشي را زير سؤال مي‌برد، سال جاري نيز از اين قاعده مستثني نبود و بارها تصاوير و فيلم‌هايي از آزار و تنبيه دانش‌آموزان در فضاي مجازي دست‌به‌دست شد.
تنبيه بدني دانش‌آموزان، با وجود ممنوعيت صريح قانوني، همچنان در مدارس کشور رخ مي‌دهد؛ نه به‌صورت گسترده اما به‌اندازه‌اي جدي که وجدان جامعه را جريحه‌دار ‌کند.
واقعيت تلخ آن است که بسياري از موارد خشونت، تحقير و آزارهاي کلامي و بدني، هرگز به رسانه‌ها راه نمي‌يابند و در فضاي بسته و پنهان مدارس باقي مي‌مانند.
رفتارهاي پرخاشگرانه در جواني از تبعات تنبيه بدني
روان‌شناسان تأکيد مي‌کنند که تنبيه بدني دانش‌آموزان، آثار بلندمدتي بر روان آنها دارد. ضربه به عزت نفس، شکل‌گيري تصوير منفي از «قدرت»، ترس از مدرسه و در نهايت افت تحصيلي، از تبعات رواني آن است. در بسياري از موارد، افرادي که مورد تنبيه قرار مي‌گيرند، در جواني رفتارهاي پرخاشگرانه يا انزواطلبانه از خود بروز مي‌دهند.
در واقع، ضربه‌اي که دست يک معلم به بدن يک دانش‌آموز مي‌زند، تنها اثري فيزيکي ندارد؛ اين ضربه ممکن است آينده تحصيلي، اجتماعي و عاطفي دانش‌آموز را به‌کلي منحرف کند.
تنبيه بدني را قابل چشم‌پوشي جلوه ندهيد!
از سوي ديگر، تکرار چنين رفتارهايي، چهره نظام آموزش‌وپرورش را در افکار عمومي تخريب مي‌کند و زحمات معلمان دلسوز و متعهد را که بخش بزرگي از اين سيستم را تشکيل مي‌دهند، زير سؤال مي‌برد، با اين حال، در بسياري از موارد، مسئولان آموزش‌وپرورش با توجيهي تکراري، اين تخلفات را»محدود« مي‌خوانند و آن را نسبت به تعداد بالاي مدارس و معلمان، »قابل چشم‌پوشي« مي‌دانند! اما در چنين مسئله‌اي، حتي يک مورد هم زياد است.
دانش‌آموزان، امانت خانواده‌ها در دستان آموزش‌وپرورش هستند.
نکته نگران‌کننده اين است که سازوکارهاي نظارتي موجود نيز نتوانسته‌اند به‌طور مؤثر مانع تکرار اين تخلفات تلخ و مخرب شوند. در برخي از موارد، واحدهاي ارزيابي عملکرد و پاسخگويي به شکايات، يا با نگاهي صنفي عمل کرده‌اند يا احکام صادرشده در هيئت‌هاي تخلفات اداري نيز عمدتاً منتشر نمي‌شود و هيچ شفافيتي درباره مجازات معلمان خاطي وجود ندارد.
همين مسئله سبب شده است اين تصور در افکار عمومي شکل بگيرد که آموزش‌وپرورش به‌جاي برخورد با متخلفان، در پي حفظ چهره خود است!
چرا حکم مدير متخلف مدرسه اصفهان اعلام نمي‌شود؟
در يکي از آخرين موارد، خبر نگار ما براي پيگيري حکم مدير مدرسه‌اي دولتي در اصفهان که به‌خاطر دريافت غيرقانوني شهريه با پدر يکي از دانش‌آموزان درگير شده بود و حتي او را به اخراج فرزندش از طريق پرونده‌سازي انضباطي تهديد کرده بود، پاسخي از مسئولان آموزش و پرورش دريافت نکرد.
متأسفانه بسياري از معلمان تازه‌‌وارد حتي آن‌هايي که از مسير دانشگاه فرهنگيان وارد شده‌اند، مهارت کافي براي برخورد با دانش‌آموزان داراي رفتارهاي چالش‌برانگيز را ندارند. سيستم آموزش معلم، بيش از آنکه بر روان‌شناسي رشد، ارتباط غيرخشونت‌آميز، يا مديريت تنش تمرکز کند، به حفظ محتواي درسي و رويکردهاي انضباطي سنتي متکي است.
دولت اين موارد را مدنظر قرار دهد
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از تسنيم،دولت چهاردهم تاکنون نشان داده است که در حمايت از حقوق دانش‌آموزان و والدين رويکرد فعالي دارد؛ چنان‌که در مواردي مانند الزام والدين به نظافت کلاس‌هاي درس يا بروز تنبيه بدني دانش‌آموزان در سنندج، با واکنش به‌موقع و تذکر جدي به وزارت آموزش‌وپرورش، خواستار پيگيري و رسيدگي فوري به موضوع شده است.
براي بسته شدن پرونده خشونت و تنبيه بدني در مدارس نياز است دولت به اين موارد ورود جدي داشته باشد؛
شفافيت مطلق در اعلام احکام صادرشده براي معلمان متخلف.
نظارت مستقل و مردمي بر عملکرد مدارس، خارج از ساختار صرفاً اداري آموزش‌وپرورش.
اصلاح فرآيند جذب و تربيت معلم با تأکيد ويژه بر مهارت‌هاي ارتباطي، روان‌شناسي کودک، و آموزش مقابله با استرس.
ورود قاطع نهادهاي قضايي به‌عنوان مدعي‌العموم در پرونده‌هاي مربوط به تنبيه بدني.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com