گروه خانواده و سلامت: يک استاد تغذيه ميگويد: محصولات غذايي تقلبي، بر حسب مواردي که مورد استفاده قرارميگيرد، ميتواند تأثيرات ناخوشايندي بر سلامت داشته باشد اما تقلب به دو شکل صورت ميگيرد؛ يک مورد به صورت جايگزيني مواد است که مثلا باقالا را بهجاي خلال پسته ميفروشند و نوع ديگر تقلب هم به شکل فروش موادسوء و فاقد کيفيت است که طبيعتا هردونوع آن ميتواند اثرات منفي برسلامت داشته باشد.
تقلب در عرضه مواد غذايي، شبيه به هيچ تقلبي درهيچ زمينه ديگري نيست؛ شايد چون ميتواند تأثير مستقيم و بدون دخالتي در به خطر انداختن سلامت مواد غذايي داشته باشد.درواقع شايد آنچه که درباره مواد غذايي تقلبي کمتر ديده ميشود اين است که فارغ از کاهش ارزش غذايي مواد مصرفشده، در چنين مواردي، انسان با سموم غذايي در بدنش روبهرو ميشود که ميتواند سلامتش را با عوارض جدي روبهرو کند؛ موضوعي که دکترخديجه رحماني، استاد تغذيه دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي هم آن را تاييد و بر اهميت خريد مواد غذايي از مراکز معتبر و استاندارد تاکيد دارد.
به نظر شما، مصرف محصولات غذايي تقلبي، چقدر ميتواند بر سلامت افراد تأثيرگذار باشد؟
محصولات غذايي تقلبي، بر حسب مواردي که مورد استفاده قرارميگيرد، ميتواند تأثيرات ناخوشايندي بر سلامت داشته باشد اما تقلب به دو شکل صورت ميگيرد؛ يک مورد به صورت جايگزيني مواد است که مثلا باقالا را بهجاي خلال پسته ميفروشند و نوع ديگر تقلب هم به شکل فروش موادسوء و فاقد کيفيت است که طبيعتا هردونوع آن ميتواند اثرات منفي برسلامت داشته باشد.
به نظر ميرسد که نوع اول آن يعني جايگزيني خطر کمتري دارد تا استفاده از مواد غذايي خراب و مانده و از رده خارج؟
خب واقعيت اين است که فردي که از يک ماده غذايي استفاده ميکند، انتظار دارد که از خاصيتهاي آن ماده بهره ببرد و تأثيرش را در عملکرد بدنش ببيند، در صورتيکه موادتقلبي خريده باشد و مثلا بهجاي پسته، باقالا مصرف کرده باشد، نه فقط بهرهاي نميبرد، بلکه ممکن است با توجه به ويژگيهاي بدنياش، تحت تأثير آن ماده جايگزين هم قرار بگيرد.
نمونهاش احتمال بروز فاويسم است!
بله همينطور است. البته که در بروز اثرات بيماري فاويسم، ميزان و مقدارمصرف هم تأثيرگذار است اما بههرحال کسي نميتواند منکر مشکلات ناشي از مصرف باقالا در چنين افرادي شود. در واقع اگر زياد مصرف شود، اثر سوء دارد، منجر به خونريزي ميشود و مشکلات آنزيمي براي فرد ايجادميکند.متاسفانه بسيار از افراد، صرفا بهدليل دريافت سود بيشتر، اينطور جدي با سلامت هموطنانشان شوخي ميکنند! فاويسم يک بيماري حساسيتي است که مصرف باقالا و ترکيبات مشابه آن ميتواند باعث کمخوني هموليتيک در افراد مستعد شود و به شکل يک ماده غذايي خطرآفرين عمل کند.
به نظر ميرسد که درباره تنقلات اين تقلبي بودن، احتمال بيشتري دارد؟
بله متاسفانه و اتفاقا که چقدر ميتواند بااهميت باشد. واقعيت اين است که تنقلات اثرات مفيد و بسيار خوبي بر بدن انسان دارند. تنقلات چربي مفيدي دارند، تنها منبع ويتامين E هستند. مواد معدني، منيزيم و...را به صورت اثربخشي به بدن ميرسانند اما با وجود همه اين مزايا، اگر آلوده باشند، نه فقط اثر مثبت ندارند که اثر سوء خودشان را هم روي سلامت ميگذارند. و انگار در آستانه سال نو، اين سودجوييها بيشتر و متعدد شده است.دقيقا همينطور است. براي نمونه ديگر اين مواد تقلبي، از زردچوبه هم ميتوانيم نام ببريم. جالب است بدانيد که زردچوبه در اصل خودش، اثرات مفيد و ضدالتهابي دارد اما برخي براي سود بيشتر، به زردچوبه مانده، نمک ميزنند و حتي مواد رنگي در آن ترکيب ميکنند تا رنگ قديمي آن ديده نشود و آن را به جاي زردچوبه خوشرنگ و طعم ميفروشند که طبيعتا خطرات قابلتوجهي براي سلامت انسان دارد.
و چاره مقابله با چنين اتفاقاتي را در چه ميبينيد؟
بديهي است که فارغ از ضرورت نظارت بيشتر و جديتر بر فروش مواد غذايي اما آنچه که از دست مردم برميآيد فقط و فقط خريد از مکانهاي معتبر و محصولات غذايي با نشان استاندارد و مجوز سازمان غذا و دارو است.در واقع لازم است اين موضوع را هميشه جدي بگيريم که خريد مواد غذايي از دستفروشها که هيچ کنترل و نظارتي بر محصولاتشان نيست، هيچ توجيهي ندارد؛ بهخصوص آنکه چنين خريدي، علاوه بر احتمال تقلبي بودن، در بسياري از موارد با آلودگيهاي جدي همراه است.
آلودگي هم ميتواند به اندازه تقلبي بودن دردسرساز باشد براي سلامتي؟
البته که ميتواند؛ حتي گاهي بيشتر! خوب است بدانيم که مواد غذايي دستفروشها و گوشه خيابانها، فارغ از اصل يا تقلبي بودن، با آلودگي هوا و آلودگي محيط ترکيب شده؛ براي همين تاکيد ميکنيم که بههيچ عنوان روي خريد مواد غذايي باز ريسک نکنيم.
اين آلودگي چقدر قابل تشخيصاست؟
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از سلامت نيوز،بديهي است که اصلا قابل تشخيص نيست! بهخصوص اگر اين مواد سم آفلاتوکسين داشته باشند.آلودگي و سمي که در اثر ماندگي در مواد غذايي ايجاد ميشود و بسيار هم خطرناک است و حتي ميتواندکشنده باشد. چه بهتر که از مواد غذايي مانده که فکر ميکنيم خاصيت دارند استفاده نکنيم تا اينکه بخواهيم با اين کيفيت نازل و با آلودگي آنها را به بدن برسانيم.