تراژدي تلخ خشکيدگي منابع آبي آذربايجان غربي بحران کم آبي اين‌بار براي زرينه‌رود و سيمينه‌رود مياندوآب
تراژدي تلخ خشکيدگي منابع آبي آذربايجان غربي بحران کم آبي اين‌بار براي زرينه‌رود و سيمينه‌رود مياندوآب
گروه گزارش: زرينه رود و سيمينه رود مياندوآب رگ حياتي و نگين خروشان آذربايجان_غربي هستند که در گذشته يکي از تأمين‌کنندگان آب درياچه اروميه بودند، اما در چند سال اخير به دليل تغيير اقليم و خشکيدگي ايران و کاهش بارش‌ها در استان، نه تنها خود‌شان با بحران کم آبي مواجهند که تواني هم برايشان باقي نمانده تا درياچه اروميه را از خشکي برهانند.
در اين سال‌ها سيمينه رود و زرينه رود مياندوآب با مشکلات زيادي مانند آلودگي‌هاي زيست محيطي و ورود فاضلاب‌هاي خانگي و صنعتي در آن، برداشت غير قانوني شن و ماسه توسط سودجويان، تجاوز به حريم و بستر و… روبرو است.
در اين بين توجه به زرينه رود در ابعاد مختلف نه تنها مي‌تواند زيان‌هاي احتمالي ناشي از خشکيدن درياچه را کاهش دهد بلکه با توجه و حفظ آب کافي در بستر آن، به طور مستقيم محاسن اقتصادي و فرهنگي نيز حاصل مي‌شود که از آن جمله مي‌توان به تقويت سفره‌هاي زير زميني آب در منطقه، حفظ اکوسيستم زرينه رود، حفظ و ايجاد زيبايي طبيعي و امکان احيا تالاب‌هاي پايين دست و حتي تقويت طبيعت گردي منطقه، تلطيف آب و هواي منطقه و ايجاد زيبايي بصري و شادابي اجتماعي، ايجاد روحيه اميد و رفع نگراني از نابودي کشاورزي منطقه اشاره کرد.
جهت کاهش تبخير آب در درياچه برنامه‌اي وجود ندارد
پروفسور ناصر آق عضو هيأت علمي دانشگاه اروميه دليل وضعيت بحراني درياچه اروميه را به طور عمده ناشي از افزايش دماي جهاني، کاهش بارش‌ها، سدسازي‌هاي بي‌رويه در حوزه آبريز آن، توسعه بي‌رويه کشاورزي و برداشت بيش از حد آب در مناطق اطراف و دستکاري‌هاي غيرکارشناسي در ساختار درياچه و برنامه‌ريزي نادرست و مديريت غلط دانسته و مي‌گويد: اين موضوعي است که تحليلگران محيط زيست بر آن اتفاق نظر دارند.
آق ادامه مي‌دهد: در طول اين سال‌ها که ستاد احياي درياچه اروميه ايجاد شد، پروژه‌هاي زيادي براي احياي درياچه اروميه اجرا شده، اما براي کاهش تبخير آب در درياچه برنامه‌اي وجود ندارد. پيشنهاد من که از سال 1385 آن را ارائه دادم، »کوچک کردن سطح درياچه اروميه« بود. چون فقط با کوچک کردن درياچه مي‌توان ميزان تبخير را کم کرد. متاسفانه از همان دوره با اين پيشنهاد مخالفت شد. دليل‌شان هم اين بود که بايد درياچه را به همان شيوه سابق احيا کنيم.
اين پژوهشگر با تاکيد بر اينکه ستاد احياي درياچه اروميه در دولت قبل، تراز اوکولوژيکي و احياي الکولوژيک درياچه اروميه را تعريف کرد که بر اساس آن درياچه حدود 4 هزار و 300 کيلومترمربع وسعت و حدود 15 ميليارد متر مکعب آب خواهد داشت، ادامه مي‌دهد: براي اجراي اين طرح برنامه‌ريزي و پروژه‌هاي زيادي هم شروع شد. اما از همان ابتدا روشن بود که اين پروژه‌ها جوابگوي قطعي احياي درياچه اروميه نخواهند بود چون به تغييرات ژئومورلوژيکي بستر درياچه توجه نشده بود.
پروفسور آق مي‌گويد: کف درياچه اروميه به خاطر رسوبات بسيار زياد به خصوص رسوبات نمک خيلي بالا آمده است. قديم وقتي اين درياچه بزرگ بود و عمق متوسط 6 متر داشت، کف آن لجن بود و ما در کف، نمک نداشتيم درحالي که هم اکنون حدود 7 ميليارد تن رسوبات نمک بستر درياچه را پوشانده است.
وي افزود: هم اکنون عمق متوسط درياچه اروميه حدود يک متر است که اين عدد از سال گذشته هم کمتر است، ما در سال 1400 بارندگي خيلي کمي داشتيم و ورود آب به درياچه خيلي کم بود. وقتي بارندگي کم باشد، ذخيره آب پشت مخازن سدها هم خيلي کم مي‌شود. مسئولان مربوطه هم مجبورند آن مقدار آب را حفظ کنند. چون آب پشت سدها فقط براي احياي درياچه کاربرد ندارد؛ اين آب هم براي شرب، هم براي کشاورزي منطقه و هم براي صنعت مصرف مي‌شود و اين کاملا طبيعي است که بايد به فکر نيازهاي شهري و صنعت هم بود.
اين استاد دانشگاه مي‌افزايد: به دليل چاه‌هاي زيادي که در منطقه حوزه آبريز درياچه اروميه (از ناحيه آذربايجان غربي و شرقي) حفر شده و نيز پايين رفتن تراز آب‌هاي زيرزميني باعث شده که آب شيريني که وارد درياچه اروميه مي‌شود، شور شده و چاه‌هاي اطراف هم شور شوند.
پروفسور آق در ادامه مي‌افزايد: در حال حاضر بيش از 90 درصد آب در بخش کشاورزي مصرف مي‌شود. ستاد احياي درياچه اروميه خيلي تلاش کرد تا اين ميزان را به 40 درصد برساند. اين که طرح تا چه حد موفقيت‌آميز بوده، من خبر ندارم اما اگر موفقيت‌آميز بوده، اثرات آن را بايد روي درياچه مشاهده مي‌کرديم و وضعيت درياچه بايد بهتر مي‌شد.
زرينه‌رود و سيمينه‌رود رگ‌هاي حياتي درياچه اروميه
نماينده مردم مياندوآب در مجلس شوراي اسلامي هم با اشاره به موضوع درياچه اروميه و ضرورت احياي آن، اظهار کرد: زرينه رود و سيمينه رود مياندوآب، دو رودخانه و زينت اين شهرستان و حيات بخش درياچه اروميه هستند.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل ازايلنا، مهدي عيسي زاده افزود: زرينه رود (جغاتو) و سيمينه رود (تاتائو) مياندوآب رگ‌هاي حياتي درياچه اروميه بوده و خروش زرينه و سيمينه رود مياندوآب، نويد بخش زنده شدن درياچه اروميه و کم آبي و از نفس افتادن اين زينت‌هاي مياندوآب، به مثابه نابودي درياچه اروميه است.
تاریخ:
1401/04/15 03:20 ب.ظ
|
دفعات بازدید: 40 |
چاپ
آزادی ۶۰۰ نفر زندانی در آذربایجان غربی
درباره آراز آذربایجان