برخي سايت هاي تاريخي ايران از گردشگري آسيب ديده اند

مدير کل امور پايگاه‌هاي ميراث‌ ملي و جهاني ميراث فرهنگي نيز با استناد به گزارش‌هاي تهيه شده از پايگاه‌هاي ميراث فرهنگي کشور معتقد است : برخي سايت هاي تاريخي ايران در برخي مناطق از گردشگري آسيب ديده‌اند.
البته برخي سايت‌ها نيز از توسعه گردشگري بهره‌مند شده و از بي توجهي در امان مانده اند.
با آغاز تعطيلات نوروزي، بسياري از سايت‌ها و محوطه‌هاي تاريخي ايران با حضور يکباره گردشگر و ازدحام جمعيت مواجه مي‌شوند.
اتفاقي که سبب مي‌شود بسياري از اين سايت‌ها شرايط مضطربي را تجربه ‌کنند.
کارشناسان ميراث‌فرهنگي اما نبود استانداردهاي تعريف شده مشخص در بازديد از سايت‌هاي تاريخي را يکي از دلايل تراکم جمعيت خارج از ظرفيت اين اماکن توصيف مي‌‌کنند.
»مصطفي‌ پورعلي« مدير کل امور پايگاه‌هاي ميراث‌ ملي و جهاني با بيان اينکه به‌ گردشگري مي‌توان از دو جنبه حفاظتي و آسيب‌زا نگاه کرد گفت: موضوع گردشگري هم مي تواند به منزله فرصت براي حفاظت از ميراث‌فرهنگي در نظر گرفته شود و هم مي‌تواند در جايگاه تهديد امر حفاظت مورد بررسي قرار گيرد.
او مي‌گويد: اين موضوع البته نه تنها مساله ايران که موضوع تمامي کشورهايي است که از جاذبه‌هاي تاريخي و فرهنگي برخوردارند.
مدير کل امور پايگاه‌هاي ميراث‌ملي و جهاني ادامه مي‌دهد: دو سال پيش در اجلاس کميته ميراث جهاني در رياض، ونيز ايتاليا از سوي ايکوموس جهاني بدليل بحران هاي ناشي از گردشگري انبوه در معرض قرار گيري در فهرست ميراث در خطر جهاني قرار گرفت.
با اين حال اجماع کميته ميراث جهاني اين بود که اين امر، مساله صرفا ونيز نيست. واقعيت مطلب هم همين است.
ايکوموس در دهه هفتاد ميلادي، منشوري راجع به گردشگري تصويب کرده است که در اين منشور آمده است گردشگري يک واقعيت غيرقابل بازگشت است.
به اعتقاد پورعلي، بايد بپذيريم گردشگري نيز همچون ديگر عوامل موثر بر امر حفاظت داراي ابعاد مختلفي است که هم از منظر تهديد و هم از منظر فرصت مي بايست مورد تفسير و تحليل قرار گيرد.
او مي‌گويد: گزارش‌هاي حاصل از بررسي‌ها و مطالعات، نشان مي دهد سايت هاي تاريخي ايران در برخي از مناطق از گردشگري آسيب ديده‌اند اما برخي ديگر از مناطق به‌واسطه توسعه گردشگري بهره خوبي برده ‌اند، دست کم از بي توجهي در امان مانده اند.
کاهش آسيب‌هاي گردشگري با اجراي طرح‌هاي مديريت مقاصد گردشگري
مدير کل امور پايگاه‌هاي ملي و جهاني با تاکيد بر اينکه طرح هاي مديريت مقاصد گردشگري يکي از راهبردهاي حل اين مسئله است ادامه مي‌دهد: طرح‌هاي مديريت مقاصد گردشگري و در نظرگيري اين موضوع در ذيل طرح هاي جامع حفاظت آثار تاريخي يکي از راهبردهاي حل مساله است.
البته در ايران در برنامه هفتم توسعه، گردشگري به عنوان يکي از محورهاي اصلي توسعه کشور مطرح شده است که بسيار موضوع مهمي است اما اي کاش حفاظت از ميراث فرهنگي نيز در سياست هاي کلي برنامه هفتم توسعه مورد تاکيد قرار مي گرفت.
به گفته اين مسئول، با اين حال رفع معضلاتي که از گردشگري انبوه در ايام خاص نظير نوروز و تعطيلات ويژه بروز مي کند بخشي از آن در طرح ساماندهي ايام تعطيل کشور و همچنين توزيع گردشگري در پهنه هاي مختلف مورد توجه قرار گرفته است.
توصيه کارشناسان اين است که تعطيلات به جاي تمرکز بر يک بازه هاي خاص در طول سال گسترده شود. اين امر بي‌شک مديريت گردشگري را در کشور با توجه به وضعيت منابع انساني و امکانات سايت هاي تاريخي ارتقا مي دهد.
براي مثال به جاي آنکه کل بازديدهاي يک سايت تاريخي محدود به 15روز تعطيلات نوروز شود، بهتر است اين تعطيلات و برنامه‌ها در طول سال تقسيم شود که اصلاح ايام تعطيلات پايان هفته يکي از همين موضوعات است.
آنطور که پورعلي مي‌افزايد؛ علاوه بر اين پروژه هاي نيمه تمام ساماندهي سايت هاي تاريخي مزيدي بر بروز مشکلات هستند.
طرح ساماندهي محور دسترسي به عرصه تخت جمشيد مدت هاست تهيه شده و اخيرا نيز در کارگروه فني پايگاه هاي ميراث جهاني تصويب شده است؛ تامين اعتبار اين پروژه و اجراي آن بخشي مهم از مشکلات را رفع خواهد کرد.
او تاکيد مي‌کند: در مجموعه حافظيه هم مي دانم چنين طرحي با عنوان باغ مفاخر در کنار مجموعه حافظيه به‌دليل کمبود اعتبار به اتمام نرسيده است.
در کنار تمام اين مشکلات، در زمينه فرهنگ عمومي بازديد از اماکن تاريخي و کاستي هايي وجود دارد.
با اين وجود همچنان تاکيد دارم که وضعيت گردشگري در اماکن تاريخي نسبت به سال‌هاي گذشته بي شک ارتقاي کيفي داشته است به طوري که در نوروز امسال ستاد نوروزي معاونت ميراث فرهنگي تلاش جدي داشت تا موضوع برنامه هاي نوروزي پايگاه هاي ميراث فرهنگي، با حفظ شان ميراثي سايت ها انتخاب و اجرا شود.
براي مثال پايگاه آسبادهاي ايراني؛ با توجه به نقش توليدي آسباد در تهيه‌ آرد و به تبع نان؛ همايشي را با عنوان نان، برکت و رمضان در همين ايام نوروز برگزار کرد.
به گزارش آرازآذربايجان به نقل از ايلنا، يا در مجموعه نقش جهان اصفهان؛ همايشي با عنوان نوروز صفوي يا در تخت جمشيد، همايش بين المللي نوروز و صلح ملل برگزار شد.