نسل z چه کتاب‌هايي دوست دارند

نويسنده رقيبان متعددي دارد، فضاي مجازي، هوش مصنوعي، نويسندگان خارجي و تلفن هوشمند.
نسل جديد به حدي با نسل‌هاي پيشين خود متفاوت است که برخي از روانشناسان و جامعه‌شناسان از اين عبارت استفاده مي‌کنند که زبان نسل جديد متفاوت بوده و ما نسل‌هاي پيشين آن‌را درک نمي‌کنيم. حال تصور کنيد براي چنين نسلي داستان بنويسيد، کتاب ترجمه کنيد و تلاش کنيد به اين زبان متفاوت شخصيت‌هاي داستاني خلق کنيد.
نويسندگان حوزه کودک و نوجوان به راستي کار دشواري در پيش رو دارند؛ به همين روي به طور مداوم تلاش مي‌کنند با کودکان و نوجوانان در ارتباط باشند تا آن‌ها را درک کرده و زبان مشترکي پيدا کنند تا با آثار خود با اين نسل متفاوت ارتباط برقرار کنند.
ارتباط مداوم با نسل جديد
ريحانه جعفري، نويسنده و مترجم حوزه ادبيات کودک و نوجوان درباره دشواري‌هاي برقراري ارتباط نويسندگان با کودکان و نوجوانان نسل فعلي گفت: ما مجموعه‌اي از نويسندگان حرفه‌اي داريم که سال‌ها در حوزه ادبيات کودک و نوجوان فعاليت کرده‌اند اما همواره تلاش مي‌کنند با نسل جديد در ارتباط باشند تا زبان آن‌ها را درک کرده و به فرهنگشان نزديک شوند.
نويسنده براي حرفه‌اي شدن بايد سال‌ها بنويسد، بخواند و با کودکان در ارتباط باشد تا بتواند به شناخت دقيقي از دنياي آن‌ها برسد.
اما چون بسياري از اين نويسندگان متعلق به نسل‌هاي پيشين هستند، طبيعي است که با نسل امروز فاصله سني و فرهنگي پيدا کنند.
او افزود: نويسنده بايد بداند نسل جديد چه نيازهايي دارد، چگونه حرف مي‌زند و از چه واژگاني استفاده مي‌کند. دنياي کودکان امروز با دوران کودکي ما زمين تا آسمان تفاوت دارد؛ نگاه، دغدغه‌ها و حتي زبانشان عوض شده است.
بنابراين نويسنده بايد اين تحولات را درک کند تا بتواند با مخاطب خود ارتباط بگيرد.
اين نويسنده با تاکيد بر نقش خلاقيت در ادبيات کودک ادامه داد: نويسندگان حرفه‌اي معمولا نوآور نيستند اما به‌واسطه تجربه‌شان مي‌توانند در فرم و شيوه روايت تحول ايجاد کنند.
همين تجربه‌ها براي پيشرفت ادبيات کودک و نوجوان بسيار ارزشمند است.
حتي اگر موضوعي تکراري باشد، انتخاب فرم و سبک تازه مي‌تواند چراغ راه نويسندگان جوان‌تر باشد.
نسل جديد نويسندگان آوانگارد
او به حضور نسل جديد نويسندگان اشاره کرد و گفت: در کنار نويسندگان با تجربه، نسل جديدي از نويسندگان دهه شصتي و هفتادي داريم که بسيار آوانگارد عمل مي‌کنند.
فاصله سني آن‌ها با کودکان امروز کمتر است و بهتر زبان اين نسل را مي‌فهمند. در انتخاب موضوع، شيوه روايت و حتي ساختار نوشتار دست به تجربه‌هاي تازه مي‌زنند و گاهي آثاري خلق مي‌کنند که مشابه آن در ادبيات ما سابقه نداشته است.
او افزود: اين گروه از نويسندگان با رسانه‌ها و فضاي مجازي ارتباط گسترده‌اي دارند و معمولا کتاب‌هاي روز جهان را دنبال مي‌کنند.
ايده مي‌گيرند و متناسب با روحيه کم‌حوصله نسل امروز، آثار کوتاه‌تر، تصويري‌تر و با ريتم تندتر مي‌نويسند.
مثلا برخي از آن‌ها از الگوهايي مثل مجموعه »خانه درختي« الهام گرفته‌اند و در قالب‌هاي تازه‌اي چون کتاب‌هاي تصويري يا آثار تعاملي دست به خلق زده‌اند.
ادغام تجربه با نوآوري
جعفري در ادامه تاکيد کرد: براي بهبود و پيشرفت ادبيات کودک و نوجوان، بايد تجربه نويسندگان حرفه‌اي با نوآوري نويسندگان جوان ترکيب شود.
تعامل ميان اين دو نسل مي‌تواند منجر به خلق آثاري مدرن‌تر، جذاب‌تر و متناسب‌تر با ذهن و نياز کودک امروز شود.
اين نويسنده و مترجم حوزه کودک و نوجوان درباره نحوه ارتباط نويسندگان با نسل جديد بيان کرد: من خودم از نسل‌هاي پيشين هستم اما سعي کرده‌ام ارتباطم را با نوجوانان حفظ کنم. هميشه آثارم را قبل از انتشار برايشان مي‌خوانم و از نظراتشان استفاده مي‌کنم.
اين تعامل به نويسنده کمک مي‌کند تا زبان و سليقه نسل تازه را بهتر بشناسد.
نويسنده اگر بخواهد، مي‌تواند با خلاقيت راه ارتباطي خود را پيدا کند.
او ادامه داد: البته برخي از نويسندگان اين ارتباط را ندارند و آثارشان بيشتر رنگ‌وبوي نوستالژيک پيدا مي‌کند؛ آثاري که ما را به خاطرات دوران کودکي نويسنده مي‌برد، مثلاً به دهه 40 يا 50 ايران، با همان فضا، زبان و سبک نگارش.
اين نوع آثار ارزش تاريخي و احساسي دارند اما کمتر با دنياي امروز کودک ارتباط مي‌گيرند.
جعفري در پاسخ به اين پرسش که ميزان استقبال نسل جديد از نويسندگان داخلي چقدر است، بيان کرد: من آمار دقيقي ندارم اما تجربه شخصي‌ام نشان مي‌دهد که کودکان و نوجوانان با برخي نويسندگان ارتباط خوبي برقرار کرده‌اند. البته ميزان استقبال به خود نويسنده بستگي دارد.
بعضي از نويسندگان قديمي هنوز هم براي نوجوانان جذاب‌اند و کودکان آثارشان را مطالعه مي‌کنند اما اگر نويسنده‌اي سال‌ها اثر جديد منتشر نکند، طبيعي است که به تدريج فراموش مي‌شود.
او افزود: ادبيات کودک و نوجوان بايد همگام با تغييرات اجتماعي و فرهنگي پيش برود.
نسل امروز به آثاري نياز دارد که هم‌زبانش باشد و در عين حال، کيفيت ادبي و هنري خود را حفظ کند. تعامل ميان نسل‌هاي مختلف نويسندگان مي‌تواند کليد اين پيشرفت باشد.
داستان‌نويسي براي نسل جديد بسيار دشوارتر از زماني است که دهه 60 کودک بودند.
در آن زمان کتاب کودک مورد استقبال قرار مي‌گرفت، تعداد کودکان فراوان بود و سرگرمي چنداني نبود.
اکنون کودکان يک سرگرمي اعتيادآور دارند به نام شبکه‌هاي اجتماعي، اعتيادي که کودکان را از مطالعه دور مي‌کند، تنوع کتاب‌هاي کودکان به همراه تعدد کتاب‌هاي ترجمه، رقابت در بازار را دوچندان کرده و تعداد کودکان نيز به فراواني دهه شصتي‌ها نيست.
اگر نويسنده کتاب کودک در اين دوره باشيد، کاري دوچندان سخت‌تر داريد.
به گزارش آرازآذربايجان به نقل از ايلنا، اگر بدون توجه به ميزان فروش و استقبال بازار تلاش مي‌کنيد اثري متفاوت و ماندگار منتشر کنيد، تفاوتي نمي‌کند رقيبتان نويسندگان خارجي است يا شبکه‌هاي مجازي.
.Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com