آيا طرح معيشتي جديد براي بازنشستگان کارگري مناسب است

هفته گذشته تفاهم‌نامه طرح»بتا« ويژه بازنشستگان به امضاي محمد اسدي، رئيس کانون عالي و اسماعيل للگاني، مديرعامل بانک رفاه کارگران رسيد. براساس اين طرح، قرار است کارتي اعتباري (مشابه حکمت کارت بازنشستگان نيروهاي مسلح) براي خريد از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي طرف قرارداد بانک رفاه کارگران (با تمرکز بر فروشگاه‌هاي لوازم خانگي) در اختيار بازنشستگان قرار گيرد. در تعريف اين طرح جديد معيشتي آمده است: »طرح »بتا«يک طرح جديد براي تسهيل خريد بازنشستگان از فروشگاه‌ها و مراکز طرف قرارداد است که با هدف افزايش قدرت خريد و ايجاد شرايط پرداخت آسان طراحي شده است. با داشتن کارت خريد طرح بتا، بازنشستگان مي‌توانند از طريق کارت بانکي خود، خريدهاي اعتباري انجام دهند و مبلغ آن را به‌صورت اقساط بازپرداخت کنند. اين طرح با همکاري بانک رفاه کارگران و کانون عالي کارگران بازنشسته اجرايي شده و بخشي از خدمات رفاهي نوين براي حمايت از معيشت اين قشر محسوب مي‌شود«.
پيگيري‌ها نشان مي‌دهد که هنوز جزئيات دقيقي از اين طرح منتشر نشده و آنچه تاکنون درباره آن مطرح شده، در سطح گمانه‌زني‌هاست. در اين ميان، بخش قابل توجهي از بازنشستگان تامين اجتماعي نگران شرايط اخذ اين اعتبار و وضعيت دوره پرداخت و اقساط وام‌ها بوده و همين مسئله برخي را بدگمان کرده است. يکي از فروشگاه‌هاي طرف قرارداد بانک رفاه کارگران که از هم اکنون در پايگاه اينترنتي خود اخبار مربوط به طرح بتا را منتشر کرده، اعلام کرده است: اين فروشگاه سقف تسهيلات خود را کمتر از 100 ميليون تومان اعلام و بيان کرده که بازنشستگان تامين اجتماعي مي‌توانند طي 30 قسط پس از اعتبارسنجي و ثبت نام اين طرح، بدون چک و ضامن از اين طرح اعتباري براي خريد (بيشتر لوازم منزل) استفاده کنند. هرچند ارقام ديگري نيز در جلسات توسط تشکل‌هاي صنفي مربوطه پيشنهاد شده است، اما آنچه در برخي پايگاه‌هاي اطلاعاتيِ شرکت‌هاي طرف قرارداد بانک رفاه در اين ارتباط منتشر شده، شامل شرايط زير است: دريافت حقوق يا مستمري از بانک رفاه (کارمندان، بازنشستگان، مستمري بگيران)، در قيد حيات بودن مشتري، فعال بودن پيامک تراکنش و رمز پويا، نداشتن چک برگشتي يا بدهي معوق بانکي، بازه سني مجاز 18 تا 77 سال! البته لازم به ذکر است که شنيده‌ها حاکي از اختصاص اين طرح تنها به کالاهاي ايراني (بيشتر لوازم خانگي) است.
در شرايطي که با حذف افراد بالاي 77 سال، تعداد قابل توجهي از مستمري‌بگيران از شمول امکان دريافت اقساطي کالا و لوازم خانگي از طريق اين طرح خارج مي‌شوند، بازنشستگان بر اين باور هستند که با اين سطح مستمري‌ها، طول مدت پرداخت اقساط بايد بسيار طولاني باشد.
بازنشستگاني که تمکن مالي پرداخت اقساط را ندارند…
مليحه نصراللهي آزاد (عضو هيات مديره کانون بازنشستگان در اين رابطه توضيح داد: ما اعضاي کانون‌هاي بازنشستگي هنوز با جزئيات اين طرح آشنا نشديم. اما درباره آن ملاحظاتي داشتيم که بايد مطرح مي‌کرديم. وي افزود: طرح‌هايي مانند طرح حکمت بازنشستگان لشگري يا طرح بتا به خودي خود طرح بدي نيست؛ به شرط آنکه قدرت خريد بازنشستگان بالا باشد. بانک رفاه براي اعتبار دهي اين طرح تعيين سقف کرده است. همچنين براي زمان پرداخت اقساط نيز تعيين سقف مشخص شده است. اگر ما بخواهيم 200 ميليون تومان خريد اعتباري کنيم، آن طور گه گفته شده سقف تسهيلات دريافتي تا 300 ميليون تومان خواهد بود. اين رقم 300 ميليون تومان اقساطي دارد که از عهده و توان بازنشستگان تامين اجتماعي خارج است. نصراللهي تصريح کرد: تصور کنيد خريد اعتباري به صورت تسهيلات در چهارچوب طرح بتا باعث شود که بازنشسته ماهانه 10 ميليون تومان قسط بدهد. در چنين شرايطي حتي براي بازنشسته متوسط بگير، نصف بيشتر مستمري بابت پرداخت اقساط وام مصرف مي‌شود. از سويي اگر مبلغ وام اعتباري و سقف آن کمتر باشد تا بازنشسته بتواند اقساط را در بازه طولاني (بيش از يکسال) پرداخت کند، آن وقت اجناس خريداري شده احتمالاً از کيفيت يا کميت کافي برخوردار نبوده و نيازهاي جدي بازنشستگان (به ويژه براي تهيه لوازم خانگي) را جواب نمي‌دهند. اين فعال حقوق بازنشستگان تاکيد کرد: بنده با 26 سال سابقه در بخش اداري، مستمري‌ام در حد مبلغ حداقل قانون کار است. اکثريت قاطع بازنشستگان ما حداقل بگير بوده و حدود 14 ميليون تومان حقوق مي‌گيرند.
با اين سطح پايين حقوق‌، آن‌ها حتي توان خريد اعتباري و اقساطيِ لوازم خانگي براي جهيزيه فرزندان خود را ندارند.در ادامه علي دهقان‌کيا (رئيس کانون بازنشستگان تامين اجتماعي)اظهار کرد: ما در شرايطي در جلسات معرفي طرح بتا شرکت کرديم که سازمان تامين اجتماعي تعهد خود مبني بر واريز حق بيمه عمر را انجام نداده است. در چنين شرايطي طرحي معرفي شد که هنوز اکثريت قاطع اعضا و روساي کانون‌هاي بازنشستگان در جريان جزئيات آن نيستند. وي درباره طرح بتا افزود: فعلا حدود 14 هزار شرکت طرف قرارداد بانک رفاه در طرح بتا حضور دارند و امکان خريد بازنشستگان داراي طرح بتا از آن‌ها طبق وعده مسئولان فراهم است. نظر ما اعضاي کانون‌ها در جلسات اين بود که براي شناخت جزئيات بيشتر و توان پاسخگويي به سوالات بازنشستگان يا دفاع از حقوق معترضان نحوه اجراي اين طرح، بايد کانون‌ها نيز در اجرا مشارکت کنند. البته فعلاً مسئولان اين نقش را پذيرفتند اما هنوز جزئياتي از اين طرح به صورت دقيق منتشر نشده است. دهقان‌کيا با اشاره به اينکه سقف بگيران سازمان تامين اجتماعي بين 50 تا 70 ميليون تومان مستمري دريافت مي‌کنند، خاطرنشان کرد: پس از اعتبارسنجي، اگر کسي با اين سطح حقوق هم بخواهد اقساط 20 ميليون توماني بدهد، بازهم برايش دشوار است. اين مسئله مطرح بوده که يک سوم مستمري بازنشسته در اعتبارسنجي براي پرداخت اقساط در نظر گرفته مي‌شود. تشکل‌ها در اين ميان سقف خريد را تا 500 ميليون تومان پيشنهاد داده‌اند که اگر پذيرفته شود، مشخص نيست حتي سقف‌بگيران و متوسط بگيران تامين اجتماعي هم بتوانند بعد از 5 سال اقساط آن را کامل پرداخت کنند.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از ايلنا، او تاکيد کرد: در اين شرايط ما انتظار داريم شرايط منطقي‌تري باتوجه به وضعيت معيشتي بازنشستگان براي بهره‌مندي از اين طرح اجرا شود. در طراحي جزئيات طرح، سطح تمکن جامعه هدف را با دقت در نظر داشته باشند.