چرخه ناقص درمان اعتیاد و افزایش زنان معتاد
گروه اجتماعی: آغاز چرخه بهبود اعتیاد، با درمانهای بیولوژیک است و انتهای آن هم به دریافت خدمات اجتماعی و مداخلاتی در این حوزه ختم میشود؛ بخشی که تاکنون بسیار کمتر از درمان مورد توجه قرار گرفته و نتایج آن را تحت تاثیر قرار داده است.
یکی ازنگرانیهایی که در حوزه اعتیاد مطرح میشود، دریافت نکردن خدمات مراقبت پس از درمان است؛ موضوعی که درصد زیادی از معتادان را به سمت مواد مخدر بازمیگرداند و نگرانی وزارت بهداشت درباره تاثیر اقدامات خود در این زمینه را به دنبال دارد.
این در حالی است که همین چند ماه گذشته چند کمپ ترک اعتیاد مربوط به زنان را تعطیل کردند و برای زنان آسیبدیده هم جز یکی دو مرکز دیسیآی و ترک اعتیاد فاقد امکانات که میتوانند در آنجا حضور موقت داشته باشند، سامانسرا و مددکاری خاصی انجام نشده است. در واقع اعتیاد زنان که به گفته مسوولان روزبهروز در حال افزایش است، در کانون کمترین توجهات برای کنترل و کمک به آنها قرار گرفته و دیدگاههای همه در این سطح بوده که باید مراکز ترک اعتیاد افزایش یابد.
اما کسی نمیپرسد خب پس از افزایش، جامعه با اینها چطور برخورد میکند و از لزوم آموزش و ایجاد شغل بهخصوص برای روسپیان معتادی که تعدادشان هم کم نیست، صحبتی نمیکنند و هنوز هم مردان به دلیل تعداد بالای معتادان، بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. به گفته دکتر احمد حاجبی کارشناس مسائل اجتماعی ، در حال حاضر چرخه درمان اعتیاد در کشور ناقص است و یکی از راه حلهای آن، یعنی آییننامه مراقبت پس از خروج معتادان اجرا نمیشود.
وی درباره جزییات این آییننامه گفت: چهار سال پیش، بسته مداخلات مراقبتهای پس از ترخیص که بیشتر مربوط به مداخلات اجتماعی است، توسط رئیس قوه قضاییه ابلاغ شد، ولی تا امروز عملیاتی نشده است.
درمان بیولوژیک و روانشناختی تخصص وزارت بهداشت است؛ یعنی کسی که هروئین مصرف میکند ابتدا با متادون درمانی و مداخلات روانشناختی درمان میشود، ولی این موضوع کفایت نمیکند.
وی ادامه داد: وقتی کسی سابقه مصرف طولانی مواد داشته باشد، بعد از ترک آن، از طرف جامعه به راحتی پذیرفته نمیشود. این فرد اعتبار، روابط اجتماعی، شغل خود و خانواده را در جامعه از دست داده است؛ به همین دلیل در این مرحله باید دستگاههای حمایتی وارد شوند.
حاجبی تاکید کرد که اگر بازتوانی اجتماعی برای کسانی که اعتیاد خود را ترک کردهاند انجام نشود، احتمال بازگشت آنها به سمت مواد مخدر بسیار زیاد است؛ اینجاست که چرخه درمان ناقص میماند. درمان اعتیاد فقط به معنی متادون درمانی و مداخلات روانشناختی نیست؛ درمان اعتیاد مقولهای پیچیده است و به مداخله در خانواده، اجتماع و محیط کار نیاز دارد.
ابلاغ رسمی آییننامهای که حاجبی از آن صحبت میکند به تاریخ دوازدهم آبان ماه سال ۹۲ باز میگردد. قوه قضاییه در این آییننامه که ستاد مبارزه با مواد مخدر آن را تهیه کرده، تکالیفی را بر عهده معتادانی بنابر حکم قانون به درمان مکلف شدهاند، گذاشته است.
یکی از وظایف مراجعه به مراکز موضوع ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر برای شرکت در برنامههای درمان، بازتوانی و کاهش آسیب مثل درمانهای دارویی و جلسات مشاورهای و آموزشی است.
در کنار آن شرکت در جلسات گروههای خودیاری که بر حسب ضوابط و مقررات مربوطه، مجوز فعالیت دارند، مراجعه به مراکز درمانی در دورههای زمانی مشخص و اخذ گواهی سلامت و تسلیم آن به نماینده مقام قضایی موضوع این آیین نامه، قسمت دیگری از وظایفی است که این گروه از معتادان باید آن را اجرا کنند.
در این آیین نامه، منظور از مراکز، “مراکز موضوع مواد (۱۵) و (۱۶) قانون” عنوان شده است. همچنین گذراندن دوره یا دورههای خاص آموزشی و یادگیری مهارتهای زندگی یا شرکت در دورههای مذهبی، تربیتی، اخلاقی، ورزشی و غیره، حرفهآموزی، انجام خدمات عمومی و یا اجتماعی نیز از جمله مواردی است که معتادان مشمول این آییننامه باید بعد از مدت درمان خود انجام دهند. در هر حال بنا بر اظهارات مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، اجرا نکردن این آییننامه امروز چرخه درمان اعتیاد را ناکارآمد کرده است و دستگاههای متولی تاکنون برنامهای برای اجرای آن تدوین نکردهاند.
ظرف چند ماه اخیر بحث افزایش ساخت کمپهای ترک اعتیاد بار دیگر به کرات مطرح شده و اینکه برای زنان باید بیش از اینها کمپ ترک اعتیاد ایجاد کرد، محور اصلی این اظهارنظرها بوده است.
اما در همین خصوص پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان تعطیل شدن کمپ شفق به میزان عنوان کرد: شفق کمپی کاملا مردانه است که تنها براساس ضرورت، برای یک دوره به مرکز نگهداری زنان معتاد تبدیل شد و بعد از آن دیگر امکان پذیرش زنان معتاد در آن وجود نداشته و درحال حاضر کاملا مردانه است.
افشار اما توضیح داد کمپهای دیگری برای زنان به تازگی با محدودیتهایی برای پذیرش ایجاد شده است.
بر این اساس به منظور کمک به درمان و ترک اعتیاد در زنان، دو مرکز با ظرفیت ۶۰ نفر دایر شده است که صرفا در آن زنان معتاد متجاهر با حکم قانونی پذیرش میشوند و ارائه خدمات درمانی به زنان معتاد فاقد حکم، در این مراکز مخالف قانون است.»
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر خاطرنشان کرد: براساس ماده ۱۵ تعدادی مرکز ترک اعتیاد به منظور مراجعه اختیاری زنان معتاد، دایر شده است و افراد میتوانند به منظور بهبود، بدون حکم قانونی از خدمات آن استفاده کنند. همچنین دو مرکز بهطور مجزا مختص زنان معتاد باردار در حال فعالیت است که یک شعبه آن در منطقه مرزداران دایر شده است.
برای نوزادانی که از مادران معتاد به دنیا میآیند، چه کاری انجام شده پرویز افشار همچنین درخصوص ارائه خدمات به نوزادان متولدشده از مادران معتاد گفت: چندین بیمارستان و مرکز ترک اعتیاد مختص درمان اعتیاد نوزادان و کودکان معتاد در حال فعالیت است و نوزادان تازهمتولدشده از مادران معتاد را تحت درمان قرار میدهد چراکه درمان اعتیاد در این نوزادان با مراقبتهای خاص و سمزدایی تدریجی امکانپذیر است و در برخی شرایط نیاز به آیسییو در روند درمان احساس میشود، بنابراین کلیه امکانات جهت هدایت جامعه به سمت کاهش اعتیاد فراهم شده است.
او یادآور شد: تمام خدمات کمپهای ترک اعتیاد تنها منجر به کاهش آسیب و افزایش سطح درمان میشود اما معتقدیم که باید جامعه به سوی فعالیتهای پیشگیرانه و آموزش هدایت شود و با توسعه این خدمات و فعالیتهای پیشگیرانه اولیه، آسیبها را در دل خود کلونیهای معتادان حل کرده و پاسخهای مناسبی به آنها ارائه دهیم. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر اذعان کرد: در راستای حمایت از زنان معتاد، باید شرایط نگهداری این افراد در شنترها (مراکز خدمات سرپایی) طی شب و ویآیپیها طی روز فراهم شود و آنها را به سمت و سوی زندگی بهتر و امید هدایت کنیم تا در روند درمان به نتایج بهتری رسید.
فعلا با این توضیحات افشار دو، سه مرکز برای ترک اعتیاد زنان آن هم فقط معتادان متجاهر به تازگی ایجاد شده ولی مسلما پاسخگوی بهبود وضعیت همه زنان معتاد با درجههای پایینتر نیست و هیچ برنامه مددکاری و آموزشی و ساختارمند دیگری برای باقی معتادان زن و مراکزی با امکانات بیشتر برای آنها در نظر گرفته نشده و این چرخه افزایش زنان معتاد همچنان ادامه دارد.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۸ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۸:۵۴ ق.ظ