مشکلات اجتماعی و روانی زندگی خوابگاهی

مشکلات اجتماعی و روانی زندگی خوابگاهی

گروه اجتماعی: شاید برای خیلی از دانشجویانی که در حال حاضر تحصیل می کنند زندگی در خوابگاه یک شوخی به نظر برسد یا حتی در طول تحصیل به مشقتی که هم دانشگاهی_های خودشان در زندگی خوابگاهی تحمل می کنند کمترین توجهی هم نکنند اما واقعیت این است که لذت دوران دانشــجویی بـا زندگــی در خوابگاه هایی که در بسیاری از مواقع از کمترین امکانات برخوردار هستند در کام دانشجویان زهر می شود چند سال پیش فارغ از تب و تاب قبولی در دانشگاه، امری که هیجان قبولی را دوچندان می کرد، نقل و انتقال به یک شهر دیگر برای تحصیل بود. این مهاجرت در بدو امر ممکن است مهاجرت کوچکی به نظر برسد اما در دل همین کوچکی مشکلات بزرگی نهفته است که هرکدام می تواند زمینه ساز بروز بسیاری از مشکلات دیگر و حتی بازگشت زودهنگام فرد به زادگاهش و ترک تحصیل باشد. پایان دبیرستان آغاز آرزوی بزرگ راه یافتن به دانشگاه است. خیلی افراد مسیر رسیدن به فردایی مطلوب تر شغل بهتر و عزت و موقعیت اجتماعی را در ورود به دانشگاه می دانند، اما این مسیر بی شک دارای فراز و نشیب هایی است. گذر از سد کنکور و قبولی در رشته مورد علاقه، تأمین هزینه های دانشگاه و خیلی چیزهای دیگر برای آنهایی که به دانشگاه هایی دور از شهر و استان خود راه پیدا می_کنند، مشکل است.
مهم ترین مشکل خوابگاه های دانشجویی به خصوص در دانشگاه های بزرگ و قدیمی کشور مانند دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، صنعتی شریف، خواجه نصرالدین طوسی، صنعتی امیرکبیر و غیره از قدمت بالای ساختمان هاست که عمر بسیاری از آنها حدود ۳۰ سال است و این مسأله موجب شده تا دانشجویان ساکن در خوابگاه ها با مشکلات زیادی مواجه باشند و گاهی نیز خبرهایی از بروز حوادث در آنها اعلام می شود.
مسئولان باید این را بدانند که خوابگاه تنها جای خواب دانشجو نیست و باید تسهیلات رفاهی داشته باشد. نبود اماکن ورزشی، فضای سبز و همچنین نبود سالن مطالعه که گاهی دانشجویان ساعت ها به انتظار جای خالی می نشینند و این انتظار اغلب دانشجویان را عصبی می کند به طوری که برخی از دانشجویان بر سر جای مطالعه با یکدیگر درگیر می شوند. ساختمان ها هم آنقدر فرسوده است که برخی وقتها از گوشه و کنار همین خوابگاه ها خاکی فرو می ریزد با این حال در همین ساختمان فرسوده هم باید شانس بیاوری تا بتوانی برای خودت کنجی را گیر بیاوری.یکی از بزرگترین مشکلات دانشجویان چگونگی اسکان آنها دور از خانواده و موضوع آشنای خوابگاه های دانشجویی است که البته در ارتباط با دانشجویان دختر در ابعاد بیشتری رخ نشان می دهد. خصوصیات فرهنگی جامعه، محدودیت امکانات خوابگاه های دانشجویان دختر در مقابل افزایش قابل توجه آنها، وابستگی روحی و عاطفی بیشتر دختران خانواده از جمله دلایل این امر است.
کم نیستند دانشجویانی که به کمبود امکانات رفاهی ازدحام بیش از حد دانشجو در اتاق خوابگاه ها وضعیت نامطلوب سرویس های بهداشتی و آشپزخانه ها، نبود امکانات امنیتی و حفاظتی، نبود فضاهای مطالعه معترض هستند و هر روز صدایشان از دانشگاهی بلند می شود.
مسئله دیگری که در امور خوابگاه ها به چشم می خورد وضعیت دانشجویان دختر دانشگاه های شبانه است. بر اساس آیین نامه ها و ضوابطی که به منظور آگاهی دانشجویان در دفترچه انتخاب رشته تحصیلی درج می شود، دانشجویان متقاضی رشته_های شبانه حق استفاده از امکانات خوابگاهی دانشگاه را ندارند. اما به رغم ذکر این مورد در دفترچه راهنما، باز هم دانشجویانی هستند که از شهرستان های مختلف به منظور ادامه تحصیل، بعد از انتخاب رشته های شبانه درخواست خوابگاه می کنند.
مسؤلان نیز بر اساس تعهدات اخلاقی و وجدانی به آنها کمک کرده و محل هایی را در اختیار آنها قرار می دهند یا حتی دانشجویان مجبور می شوند با پرداخت هزینه هایی به نسبت بالا در خوابگاه های خودگردان و اماکنی این چنینی ساکن شوند. البته این مسئله هم طولی نمی_کشد که اعتراض دانشجویان به هزینه هایی که خود قبول کرده اند را بلند می کند.در چندسال گذشته درصد پذیرش دانشجویان دختر و پسر در دانشگاه ها معکوس شده، چنانچه آمارها نشان می_دهد ورودی دختران به دانشگاه ها در سال ها اخیر بسیار بیشتر از سال های گذشته بوده اما در مقابل، حتی یک اتاق هم به خوابگاه های آنها اضافه نشده است. اما از آنجا که لازمه بازدهی علمی مطلوب، آرامش روانی است و بحث امنیت و اسکان دختران دانشجو مهمترین عامل برای این آرامش است، اختصاص بودجه برای گسترش خوابگاه ها با در نظر گرفتن همه شرایط نکته ای است که باید به آن توجه کرد.
چندی پیش مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان با بیان اینکه بنیاد ۱۵ خرداد برای ساخت خوابگاه به کمک دانشگاه ها آمده است گفته بود: تفاهم های لازم در این زمینه انجام شده تا ۱۳ خوابگاه ویژه دختران به این شکل تامین منابع و ساخته شود.در فضایی پر از آدم های مختلف با سلیقه های رنگارنگ، ممکن است اتفاقاتی رخ دهد و این مختص خوابگاه های دانشجویی نیست. بخش مهم این قضیه به خانواده_ها ونحوه تربیت فرزندان آنها بر می گردد و مشکلات از آنجا به درون خوابگاه ها می آید.
بنابراین اخلاق خوب و بد در این اماکن ریشه در رفتار فرد در خانواده و تربیت او دارد و هرچه قدر هم که مسئولان به کیفیت خوابگاه ها و ارائه سرویس های آن بپردازند اما از یک حدی بیشتر نمی توانند رفتار دانشجویان را در برخورد و تعامل با یکدیگرعوض کنند. این مسئله نشان می_دهد که خوابگاه ها و اعضایی که در آن زندگی می کنند را باید همزمان اصلاح کرد و به حل مشکلات ریشه ای آنها پرداخت.دکتر امیرمحمود حریرچی آسیب شناس واستاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره زندگی در خوابگاه گفته است: دانشجویان مستقر در خوابگاه نسبت به دانشجویانی که در کنار خانواده زندگی می کنند بیشتر دچار اختلالات روانی و افسردگی می_شوند، یکی از مسائل مهم زندگی در خوابگاه نبودن حریم خصوصی است. داشتن خلوت و آرامش امروزه یک نیاز طبیعی است. اما به دلیل کمبود امکانات و حجم زیاد دانشجویان، آنها مجبورند داخل خوابگاه هایی با بیش از ۴ یا ۶ تخت اسکان بگیرند و این باعث به وجود آمدن مشکلات به خصوص در دختران می شود. آسیب_های روانی که در دانشگاه رخ می دهد با وجود زندگی در خوابگاه افزایش پیدا می کند. چون محیطی که دانشجو در آن زندگی می کند محیطی است که افراد با شرایط متفاوت در کنار هم هستند و می توانند تاثیرات زیادی را روی هم بگذارند. از لحاظ روانی در دانشجویان خوابگاه افسردگی بیشتر دیده می شود و از نظر اجتماعی به دلیل ایجاد روابط محکم و اشتراک منابع در محیط های مشترک این دانشجویان بیشتر از دیگر دانشجویان آسیب می بینند. یکی از راهکارهای کمتر آسیب دیدن دانشجویان آموزش مهارت_های زندگی و زندگی خوابگاهی است.
وی همچنین با تاکید بر لزوم حضور مشاور در خوابگاه ها گفت: در صورتی که مشاوری در خوابگاه ها مستقر باشد کمتر شاهد افت تحصیلی دانشجویان خواهیم بود. باید شرایط مناسبی ساخته شود که خوابگاه فقط محل خواب دانشجویان نباشد. امکانات ورزشی، سالن مطالعه و حتی در خوابگاه های بزرگ نمایندگی کانونهای فرهنگی دانشگاه ها باید وجود و حضور داشته باشند. مشکلات تغذیه به خصوص در پسران و استاندارد نبودن خوابگاه ها از مشکلات مهم و جدی دانشجویان خوابگاهی است مسائلی مثل زندگی در خوابگاه استیجاری که ساختمان آن به منظور خوابگاه ساخته نشده باعث ایجاد دغدغه در دانشجویان می شود، پتانسیل کار را پایین می_آورد درنتیجه نمی تواند کمکی به جامعه کند. خیرین باید فکر کنند که ساخت خوابگاه هم کار خیر و خداپسندانه ای است. باید تلاش کرد تا امکانات یک زندگی مناسب در خوابگاه ساخته شود. باید روی این مساله سرمایه گذاری کنند مانند زمانی که به خیرین برای ساخت خوابگاه وام داده می شد. خوابگاه در صورتی که ساماندهی و درست مدیریت شود می تواند خانواده ای بزرگ باشد خانواده ای که در کمترین شرایط تعاملات در آن بیشتر است و دانشجویان به یکدیگر کمک می کنند.

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۸:۰۰ ق.ظ

دیدگاه


نُه × = 36