دانش آموزان و آفتی به نام دلزدگی تحصیلی

گروه اجتماعی: بی تردید لذت فراگیری پویایی و خلاقیت در دانش آموزان تا حد زیادی در گرو تحصیل در فضایی عاری از تبعیض تکلیف درسی بی رویه و توقعات سخت گیرانه در کنار برنامه ریزی درسی مناسب است، شرایطی که به گفته کارشناسان، تحقق آن در نظام آموزشی کشوربه رویکردهای جدید نیاز دارد.
پویا سازی نظام آموزشی و ارایه برنامه آموزشی و تربیتی متناسب با فضای واقعی خارج از محیط آموزش و پرورش، از جمله دغدغه هایی است که »سیدمحمد بطحایی« وزیر آموزش و پرورش نیز بتازگی به آن اشاره و بر بر ضرورت اصلاح نظام آموزشی در مدارس تاکید کرد.
زوائد تحمیلی موجب از بین رفتن لذت فراگیری و وارد آمدن فشار عصبی به دانش آموزان می شود؛ متاسفانه این امور از ابعاد مختلف، باری سنگین و مانعی جدی در مسیر شکوفایی استعدادها و فراگیری مهارت هاست که باید از الگوهای آموزشی مدارس حذف شود.
عصاره، نسل آموزشی کنونی را دارای انگیزه یادگیری، خلاق و مشتاق برای به ظهور رساندن توانایی ها است و حضور برجسته و با نشاط دانش آموزان در نخستین روز از سال تحصیلی که دروازه های علم گشوده می شود، حکایت از انگیزه بالای علم آموزی در آنان دارد که نشان می_دهند با وجود هرگونه کمبود آموزشی، به میدان کسب علم آمده اند.
اما پس از چند ماه که از سال تحصیلی می_گذرد، هنگام مواجهه با همان دانش آموزان شاهد حالت انفعال و رکود در آنان خواهیم بود که از فضایی که با نشاط به آن وارد شده بودند، لذت نمی برند.
*شکاف نسلی و روابط کمرنگ
عضو هیات مدیره انجمن مطالعات برنامه درسی ایران درباره دلایل ایجاد این رکود و انفعال اظهار داشت: نخستین عامل ایجاد این رخوت می تواند ماهیت روابط انسانی حاکم بر فضای آموزشی باشد به این معنا که شکاف نسلی و بیانی فاحشی میان دانش آموزان و اولیای مدرسه دیده می شود.
حال آنکه اگر روابط انسانی خوب و معقولی میان مدیران، معاونان و معلمان و دبیران با دانش آموزان برقرار شود، دانش آموزان می توانند در سایه این روابط و درکی که از رفتار مناسب آن ها دارند، بدون ترس، واهمه، نگرانی و اضطراب پرسش ها و برنامه های خود را بیان و به اصطلاح در یک محیط آزاد روانی فعالیت های خود را بروز دهند.
وی تاکید کرد: در صورت وجود دیوار حائل میان اولیای مدرسه و دانش آموزان، بالندگی و بیان مسایل در نطفه خفه می شود که بسترساز دلزدگی از تحصیل و فضای آموزشی است.
*تکالیف سنگین درسی، استرس زا
وجود تکالیف سنگین درسی نکته دیگری بود که عصاره آن را از زوائد تحصیلی عنوان کرد و گفت: متاسفانه در حال حاضر تکالیف درسی به گونه ای است که هر قدر تکلیف بیشتر و زمان بر باشد از نظر خانواده ها و اولیای مدرسه ارزش بالاتری دارد در حالی که در جوامع پیشرفته دانش آموزان دوره دبستان و دبیرستان فقط به انجام تکالیف محدود مشغول هستند زیرا گفته می شود تکلیف طولانی، ظرفیت روانی آنان را مختل و از محیط مدرسه دلسرد می کند.
*توقعات نابجا از دانش آموزان
داشتن توقع های نابجا از دانش آموزان، یکی دیگر از عوامل بی رغبتی دانش آموزان به تحصیل است که عضو هیات مدیره انجمن مطالعات برنامه درسی ایران به آن اشاره کرد. وی در این رابطه افزود: گاهی والدین و اولیای مدرسه ناخواسته توقع هایی از دانش آموزان دارند که عامل فرار آنان از سیطره این توقعات می شود انتظاراتی همچون آمدن منظم به مدرسه، انجام تکالیف، داشتن نمراتی بالاتر از ظرفیت دانش آموز که باعث می شود هیچگونه ارتباط دو طرفه_ای میان اولیا و بچه ها برقرار نشود.
حتی گاهی دانش آموز اگر ظرفیتی دارد و می_خواهد به نمایش بگذارد ما این فرصت را به او نمی دهیم. در این جا وقتی بسترهای دلسردی در محیط های آموزشی مهیا می شود و خلاقیت فضایی برای شکوفایی نمی یابد.
*فضای تحصیل را خوشایند کنیم
عصاره افزود: برای اینکه دانش آموز از محیط لذت ببرد و خلاقیت لازم را داشته باشد باید محیطی خوشایند و جذاب فراهم کنیم؛، محیطی جذاب شامل عوامل فیزیکی، روابط انسانی و خلاق. شاید محیط مدرسه نوساز نباشد اما با رعایت نظم، ایجاد شرایط بهینه کلاس ها و سرسبزی محیط بازی می توان نشاط و طراوت و شادمانی را برای دانش آموزان به ارمغان آورد.
بنابراین مدیران و اولیای مدرسه باید محیط آموزشی را محیطی تمیز، با نشاط، سرسبز و زیبا کنند.
» به گزارش آرازآذربایجان به نقل ایرنا ، باید محیط خلاق همراه با روابط عاطفی و منطقی برای دانش آموزان مهیا کرد. ایجاد فضای پرسش و پاسخ، کم کردن توقعات، عدم تبعیض میان دانش آموزان، احترام بدون در نظر گرفتن سطح علمی آنان و بکار گیری تمهیداتی مانند تشویق و تکریم و مرحمت در قبال کوچکترین عملکرد خوب دانش آموزان از جمله راهکارهایی است که می_تواند فضای آموزشی را پویا تر و دانش آموزان را به شوق علم به مدارس کشانده و توانمندی_های بالقوه آنان را بالفعل کند.«