گزارش//

شنا در منابع آبی، تفریحی با چاشنی مرگ

گروه گزارش: همه ساله با آغاز فصل تابستان هجوم مردم به سمت دریاچه‌ها و رودخانه‌های آذربایجان غربی نیز آغاز و داستان غرق شدن در این منابع آبی نیز همچون سال‌های گذشته با وجود هشدارهای مکرر مسوولان دوباره تکرار شده و شماری از شهروندان برای چند ساعت تفریح، جان خود را پای آن می‌گذارند. حوادث ناشی از غرق شدگی سالیانه باعث مرگ و میر تعداد افراد زیادی در سراسر جهان و به تبع آن کشورمان می‌شود به طوری که حوادث ناشی از غرق شدن در آب هفتمین علت منجر به مرگ در تمام گروه‌های سنی به شمار می‌رود. با ورود به فصل تابستان و گرم شدن ناگهانی هوا، شمار زیادی از مردم بویژه جوانان و نوجوانان برای فرار از گرما و تفریح با حضور در حاشیه رودخانه‌ها و دریاچه‌های پشت سدها برای خنک شدن به آب می‌زنند تا ساعاتی را با دوستان‌شان بدون توجه به خطرات زیادی که می‌تواند آنها را تهدید سازد به تفریح و شادی بپردازند.وجود تعداد زیادی سد در کنار آب و هوای فوق العاده آنها موجب شده مردم نیز به همین منظور برای پیک نیک یا تفریح این بخش‌ها را انتخاب کنند، با وجود حس و حال فوق العاده تفریح در کنار سدها، یک خطر بسیار جدی همواره افرادی را که به این نقاط سفر می کنند تهدید می‌کند و آن همانا خطرات شنا در آنهاست؛ افرادی که بی اعتنا و ناآشنا به این خطرات در دریاچه پشت سدها به آب می‌زنند و به سمت مرگ شنا می‌کنند.
دریاچه پشت سدهای مهاباد، حسنلوی نقده، شهرچایی ارومیه، شهید کاظمی بوکان، دریک سلماس، قجور و بابااحمد تکاب و رودخانه‌های زاب و سد سردشت، زرینه رود و سیمینه رود میاندوآب و ساروق تکاب، آبشار شلماش سردشت و کانال‌های انتقال آب شهرهای مهاباد و میاندوآب از جمله مکان‌هایی است که گزارش‌های مختلف از غرق شدگی در آن هر سال در طول فصل گرما داده می‌شود.
هرساله با فرا رسیدن فصل گرما شاهد بروز حوادث ناخوشایندی در حاشیه سدها، رودخانه‌ها و کانال‌های انتقال آب در استان هستیم که بی‌توجهی جوانان به تابلوهای شنا ممنوع و نیز نبود و یا کمبود استخر در برخی نقاط استان شاید به توان گفت دلیل بروز این حوادث تلخ است.بیشترین آمار غرق‌شدگی در آذربایجان غربی در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور گزارش می‌شود و بیشتر غرق شدگان نیز در گروه سنی نوجوانان و جوانان و خطرناکترین نقاط نیز رودخانه‌ها اعلام شده است.آمارهای پنج سال اخیر نشان می‌دهد که شمار جان‌باختگان در رودخانه‌ها و دیگر منابع آبی استان هر ساله رو به افزایش است؛ وجود ۲۷ نفر فوتی در آذربایجان غربی در حالی به وقوع پیوسته است که این استان جزو استان‌های ساحلی نبوده ولی آمار غرق شدن در آب‌های آن از برخی استان‌های ساحلی در حال پیشی گرفتن است.براساس آمارهای موجود تعداد قابل توجهی از موارد غرق‌ شدگی در رودخانه ها و آب‌های کم عمق اتفاق می‌افتد که همزمان با آغاز فصل گرما و شنا در دریاها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها با آموزش و اطلاع‌رسانی های اصولی به مردم نسبت به پیشگیری از غرق‌ شدن می‌توان از بسیاری از مرگ‌های ناشی از غرق شدگی پیشگیری کرد.اما اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا صرف صدور یک اطلاعیه از سوی مسوولان در سایت‌های سازمان‌های متبوع و رسانه‌هایی چون صدا و سیما و برخی خبرگزاری‌ها برای آگاه سازی جمعیت کثیری از مردمی که دوست دارند اوقات گرم روزهای تابستانی تن خود را به آب بسپارند کافی است؟آیا نصب چندین تابلوی هشداردهنده که سال‌های سال از نصب آنها زمان سپری شده و در گذر زمان حتی جملات هشدار آمیز آن نیز کاملا محو و ناخوانا شده است در حاشیه دریاچه‌های پشت سدها و یا سایر منابع آبی برای جلوگیری از حوادث ناشی از غرق شدگی کفایت می‌کند؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد سن بیشتر غرق شدگان در منابع آبی استان بطور عمده در رده سنی ۱۵ تا ۲۵ سال است به این معنی که می‌توان بخش عمده ای از این آموزش‌ها را حتی در مدارس و دانشگاه‌ها آغاز کرده و به تدریج آن را به میان کانون خانواده‌ها و سطح جامعه کشاند، موردی که تاکنون مورد غفلت مسوولان قرار گرفته است. اما نکته‌ای که در این زمینه نیز تاکنون مورد غفلت قرار گرفته است آشنا کردن مردم با شنای درست، نکات پیشگیرانه برای شنای ایمن، مشخص کردن مکان‌های امن برای شنا و کمک‌های اولیه به غرق شدگان است، تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که آب‌های رودخانه‌ها و دریاچه‌ها همچنان برای شنا وسوسه‌انگیزند و گروهی از شهروندان علیرغم همه هشدارها باز برای شنا به این مناطق می‌روند پس چه بهتر برای این گروه ضمن آنکه می‌توان آموزش‌های لازم را تدارک دید در برخی نقاط که همه ساله پذیرای شمار زیادی گردشگر براس شنا کردن هستند نیز تیم‌های غریق نجات پیش بینی کرد.آمارها همچنین نشان می‌دهد که بیشتر غرق شدگان در منابع آبی با فنون شنا آشنایی کافی نداشته‌اند از این رو سوق دادن آنها به سمت یادگیری شنا پیش از ورود به مکان‌هایی که نیاز به داشتن تجربه شناست می‌تواند آمار مرگ و میر را در این حوزه به شدت کاهش دهد. طبیعتا، آشنایی با فنون اولیه شنا و آشنایی با محدودیت‌ها و رعایت آن از ابتدایی‌ترین الزامات قبل از شنا محسوب می‌شود با این حال هیچگاه نباید به مهارت شنای خود مغرور شد چون یک سوم قربانی‌های غرق‌شدگی نیز با فن شنا به طور کامل آشنا بوده‌اند.
شهروندان از شناکردن در دریاچه پشت سدها و تاسیسات آبی آذربایجان‌غربی خودداری کنند
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان‌غربی گفت: همه ساله در فصل گرما تعدادی از هموطنان عزیز بدون توجه به علایم هشدار دهنده و اطلاعیه‌های این شرکت، مبادرت به شنا در مخازن سدها، کانال‌های آبیاری و تاسیسات آبی استان می‌کنند که عموما با خطرات جانی و احتمال غرق شدن همراه است.
مجید دستگاهی افزود: شنا در دریاچه پشت سدهای استان ممنوع است و شهروندان در همه شهرها به این ممنوعیت توجه کنند تا حوادث ناگواری برای آنها به وقوع نپیوندد.
وی با اشاره به صدور اطلاعیه‌های هشدارآمیز از رسانه‌ها برای آگاه سازی مردم در این زمینه اضافه کرد: این تاسیسات تنها برای آبرسانی طراحی و احداث شده و به هیچ وجه برای شنا کردن مناسب نیست.دستگاهی تاکید کرد: در صورت بروز هرگونه حوادث احتمالی، این شرکت و واحدهای تابعه هیچ گونه مسوولیتی بر عهده نخواهد داشت.وی افزود: هم اکنون ۱۶ سد در آذربایجان غربی شامل سد شهرچای ارومیه، آغ چای چایپاره، زولا و دریک سلماس، حسنلوی نقده، شهید قنبری ماکو، ساروق تکاب، قیقاج و ارس ۲ پلدشت، سد بوکان، سد مهاباد، سد سیلوه پیرانشهر، کرم آباد پلدشت و سد ماکو در حال بهره برداری است.دستگاهی تاکید کرد: شهروندان برای حفظ سلامتی خود و خانواده‌ها به تابلوهای هشداردهنده که با هدف اطلاع رسانی از ممنوعیت شنا و نزدیک شدن به این مکان‌ها نصب شده توجه بیشتری داشته باشند.
مخازن سدها برای شنا کردن مکان مناسبی نیست
مخازن و دریاچه‌های پشت سدها هرچند در ظاهر با چهره شفاف، زلال و آرام شبیه به استخرهای بزرگ است اما به دلایلی از جمله شرایط رسوبی درون مخزن، نبود دید کافی، مکش جریان آب و لغزندگی، مکان‌های مناسبی برای شنا نیست.گاهی حتی کار به شنا کردن هم نمی‌رسد و به علت نرم و لغزنده بودن حاشیه مخزن، شناگر سُر می‌خورد یا در لایه‌های مختلف آب به خاطر تغییر ناگهانی دما دچار گرفتگی عضله و از دست رفتن توان و تعادل شده و در نهایت دچار سکته می‌شود.رییس امور آب مهاباد معتقد است که شنا کردن در دریاچه سدها مخاطرات به مراتب بیشتری دارد و به دلایل مخلف ممکن است شناکردن در این آب ها نه تنها برای افراد غیرحرفه ای بلکه برای شناگران حرفه ای نیز آبستن خطرات زیادی باشد.رضا جهین می‌گوید: برخلاف ظاهر آرام دریاچه و مخزن سد مهاباد، شرایط در داخل آب به مراتب بسیار خطرناک‌تر از دریاهای مواج است.وی با بیان اینکه با توجه به فصل گرما و افزایش دما افراد از هر فرصتی برای شنا و آب‌تنی استفاده کرده و برای شنا کردن وارد آب‌های پشت سد می‌شوند، گفت: شنا کردن در دریاچه‌ها و مخازن پشت سدها یکی از خطرناک‌ترین فعالیت‌هایی است که افراد می‌توانند انجام دهند چرا که خطر غرق شدن را بدنبال دارد.جهین با تاکید بر وارد نشدن گردشگران و مسافران به حریم سدها و کانال‌های آبی، اضافه کرد: مردم هشدارها را جدی بگیرند و با بی‌توجهی به علایم و هشدارها خود را با حوادث مواجه نکرده و بهره‌برداری از منابع آبی را با اختلال روبرو نکنند. وی افزود: تابلوهای هشداردهنده متعددی در مناطق مختلف حاشیه دریاچه سد مهاباد نصب شده ولی با این وجود با آغاز فصل گرما شماری از شهروندان و گردشگران بی توجه به این علایم اقدام به شنا کردن در این دریاچه می‌کنند.
جهین با بیان اینکه از آب این سد برای مصارف شرب نیز استفاده می‌شود و شناکردن شهروندان موجب آلودگی آن می‌شود، گفت: خوشبختانه با فروکش کردن کرونا شاهد بازگشایی استخرها هستیم که مردم می‌توانند برای شنا به این اماکن مراجعه کنند.
محل‌های شنا در حریم بستر زرینه‌رود ایجاد شود
فرماندار ویژه میاندوآب می‌گوید: با تعامل امور منابع آب، شهرداری و میراث فرهنگی این شهرستان، مکان‌یابی مناسب برای ایجاد مناطق ویژه شنا در حریم بستر رودخانه زرینه‌رود با رعایت استانداردهای لازم ایجاد شود تا مردم بتوانند با اطمینان خاطر از تفریحات آبی بهره‌مند شوند.علی پیام اظهار کرد: متأسفانه آمار غرق شدگی‌ها در رودخانه‌های این شهرستان بویژه زرینه‌رود هر سال رو به افزایش است.
به گفته وی، جوانان شهرستان به دلیل کمبود اماکن ورزشی و تفریحی برای شنا به رودخانه‌ها می‌روند که عدم آشنایی با محل و فنون شنا موجب غرق شدگی جوانان و عزادار شدن خانواده‌ها می‌شود.وی افزود: اغلب اماکن ورزشی در گذشته به بخش خصوصی واگذار شده و چون بخش خصوصی بدنبال کسب درآمد است شاهد هزینه‌های بالا برای استفاده از اماکن ورزشی و استخرها هستیم که خود باعث هدایت جوانان به سمت شنا در رودخانه‌ها می‌شود لذا از اداره ورزش و جوانان انتظار داریم اقدامات لازم برای جلوگیری از ادامه این روند را انجام دهد.فرماندار ویژه میاندوآب گفت: تجهیز آتش‌نشانی، هلال احمر و ایجاد گروه نجات غریق در اولویت کاری قرار گیرد و مدت زمان حضور در محل حادثه نیز باید به حداقل برسد.پیام همچنین با اشاره به اینکه مدیران شهرستان به ویژه اعضای شورای شهر از برخورد سلیقه‌ای با سرمایه گذاران خودداری کنند، گفت: نیازمند جذب سرمایه گذار برای احداث اماکن ورزشی و تفریحی در حریم بستر رودخانه های زرینه رود و لیلان چای هستیم و دستگاه‌های اجرایی و خدمات رسان نیز موظف هستند برای جذب سرمایه گذار از طریق فراخوان عمومی و در چهارچوب قانون اقدام کنند.
۲۷ نفر امسال بر اثر غرق شدن در منابع آبی استان جان خود را از دست داده‌اند
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی گفت: از ابتدای امسال تاکنون ۳۸ مورد غرق شدگی در مناطق مختلف استان ثبت شده که از این تعداد ۲۷ نفر در منابع آبی از جمله رودخانه ها، مخازن آبی پشت سدها و کانال های آب در استان جان خود را از دست داده اند و ۱۱ نفر نیز با اقدامات پزشکی به موقع از مرگ نجات یافته اند.باقر بهرامی افزود: شمار غرق شدگی ها و قربانیان امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۱۱ و چهار درصد افزایش یافته است.وی اضافه کرد: با توجه به آغاز فصل گرما تعدادی از مردم بدون توجه به هشدارها و اطلاعیه‌ها در سدها و تاسیسات آبی آذربایجان غربی شنا می‌کنند و این امر همواره با خطرهای جانی و احتمال غرق شدن همراه بوده است.
آیا امکان استقرار »نجات غریق« در حاشیه سدها و برخی رودخانه ها نیست؟
با وجود آنکه در کنار تمامی دریاچه‌ سدهای استان بگفته مسوولان تابلوهای شنا ممنوع نصب شده ولی هر ساله ده‌ها جوان و نوجوان بدون توجه به این تابلوها و سایر هشدارها و اطلاعیه‌ها برای شنا به این دریاچه‌ها و رودخانه‌ها رفته و غرق می‌شوند.با وجود هشدارهای متعددی که همیشه درباره خطرناک بودن شنا در دریاچه سدها داده می‌شود، اما بعید است در هر سال خبری از غرق شدن در این مکان ها نشنویم و نکته ناراحت کننده آنجاست که برخی به صورت خانوادگی و چند نفری غرق می‌شوند، زیرا با غرق شدن یک نفر سایرین برای کمک کردن به او دست به کار می‌شوند و همین امر باعث می‌شود چند نفر همزمان غرق شوند.اینجا این سوال مطرح می شود که ایا با وجود این مساله نمی‌توان اکیپ‌های نجات غریق را در حاشیه برخی سدها خصوصا سدهایی که گردشگر پذیر هستند و یا برخی رودخانه‌ها با مشخص کردن مکان‌های امن مستقر کرد؟ رییس هلال احمر مهاباد در جواب این سوال می‌گوید: در تیرماه سال ۱۴۰۰ دستورالعملی صادر شده که بر اساس آن با توجه به اینکه سدها به لحاظ قانونی به شرکت‌های آب منطقه‌ای ارتباط دارند و باید اطراف آن فنس کشی شود از این رو در این اماکن هیچ ماموریتی برای هلال احمر تعریف نشده است.نادر قادرزاده با بیان اینکه در دهه ۸۰ این امر اتفاق افتاده و اکیپی از امدادگران هلال احمر مجهز به قایق در حاشیه سد مهاباد استقرار یافته بودند، افزود: بر همین اساس این تصور هنوز در بین مردم و برخی مسوولان وجود دارد که هلال احمر می‌تواند این عمل را انجام دهد در حالیکه این کار جزو فعالیت‌های این جمعیت تعریف نشده است.وی تاکید کرد: هلال احمر هم اکنون ضمن عمل به ماموریت‌های تعریف شده برای وی قادر است تنها به عنوان یک نیروی پشتیبان کننده برای آتش نشانی در صورت درخواست کمک وارد عمل شود. آذربایجان‌غربی علاوه بر داشتن دریاچه ارومیه به عنوان نگین آبی غرب کشور با ۲۰ سد در حال بهره‌برداری، به سرزمین سدها و رودخانه‌های پرآب شهرت پیدا کرده است.به گزارش آراز آذربایجان به نقل ازایرنا، این استان دارای سه حوضه آبریز دریاچه ارومیه و رودخانه‌های زاب و ارس است که متوسط بارش‌ها در این استان در حدود ۴۰۰ میلی‌متر برآورد شده و رودهای متعددی در آن در جریان است که تعداد آنها قریب به ۳۰ رودخانه است و جریان امتداد اغلب رودها از غرب به طرف شرق استان بوده و به ۲ دسته رودهای دائمی و فصلی تقسیم می‌شود از مهمترین رودخانه‌های دائمی و عمده استان می‌توان به رودخانه زرینه رود، سیمینه رود، مهاباد رود، گدار چای، شهر چای، قطور چای، زولای چای، باراندوز چای، نازلو چای، اشاره کرد.
Azazarbaijankhabarname@gmail.com