جای هری پاتر فیلم کودک بومی بسازیم

گروه فرهنگی:حجت‌الله سیفی گفت: من به عنوان فیلمساز کودک نباید هری پاتر بسازم بلکه موظف هستم فولکلورهایی را تولید کنم که ریشه در فرهنگ بومی کشورم دارد. حجت‌الله سیفی کارگردان سینما، سال‌هاست در حوزه کودک فیلمسازی می‌کند. این سینماگر که به نوعی بانی جشنواره فیلم فجر نیز است، سال‌هاست در کارهایش دلمشغولی خود را به روی فرهنگ بومی و دینی کشورمان متمرکز کرده است.
جدیدترین اثر این فیلمساز »سفر پرماجرا« چند روزی است در سینماهای کشور روی پرده رفته است. به این بهانه با او گفت‌وگویی انجام داده ایم که در ادامه با آن همراه می‌شویم.
چند روزی است که فیلم جدیدتان روی پرده سینماهای کشور رفته است. در آغاز بحث پیرامون چرایی و چگونگی ساخت این فیلم توضیح دهید تا در ادامه به مباحث فنی و معنایی کار هم بپردازیم.
سینمای کودک یک گونه بنیادی و زیربنایی در سینما است که انتظار می‌رود قوام هنر هفتم را در هر کشوری تقویت کند.
من به عنوان فیلمساز سال‌ها به این سینما علاقه‌مند بوده و هستم برای همین بعد از فیلم »بچه‌های جسور« تصمیم گرفتم بار دیگر آن را تجربه کنم. دلیلم نیز برای تأکید در این‌گونه سینمایی، حرف‌هایی است که در این حوزه وجود دارد. معتقدم درباره سینمای کودک حرف‌های بسیاری می‌توان زد به‌ویژه در شرایط فعلی که تولیدات خارجی در این حوزه زیاد شده است.
فیلم قبلی من »بچه‌های جسور« سال ۹۴ به نمایش درآمد. درباره این دوری تقریباً ده ساله باید بگویم اولاً شرایط برای تولید فیلم چندان مهیا نبود. همچنین این فیلم لوکیشن‌های متعدد در شهرهای مختلف داشت. در ضمن ویژوال افکت‌های بسیاری که »سفر پر ماجرا« به خود اختصاص داد روند تولید فیلم را آهسته کرده بود اما مهمترین و اصلی‌ترین دلیل برای این کم‌کاری همان عدم موقعیت مطلوب برای فیلمسازانی نظیر من است.
منظورم از عدم مهیا بودن شرایط مطلوب به امکاناتی مربوط می‌شود که این روزها بر کلیت سینما حاکم شده است. سینما امروز به بی‌برنامگی گرفتار آمده که راهکاری برای آن وجود ندارد. نکته بعد اینکه سینمای فعلی تماماً در اختیار سینمای طنز قرار گرفته و موقعیت برای نمایش فیلم‌های جدی و فرهنگی مهیا نیست. در چنین شرایطی کدام فیلمسازی به خود اجازه می‌دهد در این حوزه فعالیت کند.
اکران‌هایی که برای »سفر پر ماجرا« در نظر گرفته‌شده عملاً این فیلم را به سمت ندیدن پیش می‌برد. آیا در این گرمای هوا می‌توان انتظار داشت کودک به همراه خانواده در سانس ظهر و گرمای شدید هوا به سینما بیایند. با این توضیح مشخص است فیلم‌های فرهنگی و کودک، روند تولیدشان آهسته می‌شود.
در این میان آموزش‌وپرورش قادر است کمک مهمی برای سینمای کودک باشد. وقتی آموزش و پرورش مدارس را مکلف کند دانش‌آموزان را به تماشای فیلم‌های کودک ببرند این اتفاق در درازمدت منتج به اتفاقات بسیار خوبی خواهد شد. این امر در دهه ۶۰ و هفتاد به صورت جدی رخ می‌داد و نتیجه آن نیز رونق این ژانر سینمایی بود اما نمی‌دانم چه رخ داد که این امر دیگر به صورت لازم دنبال نشد و تنها هر از گاهی این اتفاق رخ می‌دهد!
بی‌توجهی که به سینمای کودک صورت می‌گیرد در ادامه چه بازتاب‌های منفی در پی خواهد داشت؟
وقتی ما نتوانیم برای کودکان خود خوراک لازم را در سینما فراهم کنیم آنها به سمت فیلم بزرگسال متمایل خواهند شد. این اتفاق بسیار مضر است چون بسیاری از تولیدات بزرگسال، مناسب کودکان نیستند و تماشای آنها توسط کودک بازتاب بسیار بدی دارد. این مسئله متأسفانه در سینمای کشورمان به صورت جدی مشاهده می‌شود. نگاهی به خانواده‌هایی که به تماشای فیلم‌های طنز می‌روند، بیندازید، متوجه خواهید شد همه خانواده‌ها کودکان خود را به تماشای فیلم می‌آورند. فیلم‌های طنز بزرگسال، شوخی‌هایی دارد که دیدن آن برای کودک به‌هیچ‌وجه مناسب نیست ولی والدین نسبت به آن بی‌توجه هستند. نکته تأسف‌آور، وقتی این مسئله به خانواده‌ها گوشزد می‌شود می‌گویند فرزندانش در ماهواره تمام این آثار را می‌بینند پس دیدن چنین کارهایی در سینما اشکالی ندارد!
در تمامی فیلم‌هایی که شما جلوی دوربین برده‌اید به وضوح گرایش به باورهای دینی و بومی قابل‌ لمس است این گرایش از کجا نشات‌ گرفته است؟
من به عنوان فیلمسازی ایرانی، موظف هستم کارهایی با محوریت فرهنگ ایرانی – اسلامی را جلوی دوربین برم. من نباید »هری پاتر« بسازم بلکه موظف هستم فولکلورهایی را تولید کنم که ریشه در فرهنگ بومی ما دارد. متأسفانه این رسالت تنها برای سینما لحاظ شده اما سینماداران خود را موظف به رعایت آن نمی‌بینند. البته شاید نتوان چندان از آنها ایراد گرفت زیرا باید خود هزینه‌های سینمایشان را تأمین کنند. برای رهایی از این وضعیت پیشنهادم این است بسته‌های حمایتی برای سینماهایی که فیلم کودک به نمایش درمی‌آورند لحاظ شود تا انگیزه برای اکران فیلم‌های این حوزه بیشتر شود.
ممکن است از بخشی از سخنانتان برداشت اشتباه شود. وقتی از «هری پاتر» نام بردید این تصور پیش می‌آید که کودکان ما نباید چنین کارهایی ببینند. آیا برای توجه به سینما کودک باید جلوی محصولات خارجی گرفته شود یا اینکه در این حوزه باید عرصه برای رقابت باز باشد؟
ما در دنیای باز زندگی می‌کنیم که به‌هیچ‌وجه قابل‌مقایسه با ۳۰ یا ۴۰ سال قبل نیست. چون امروز به‌راحتی می‌توان آثار روز سینمای جهان را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دست آورد برای همین اگر به دنبال اعتلای سینمای کودک هستیم باید موقعیت ساخت و نمایش این تولیدات را ارتقا بخشیم تا قادر باشند همسان با دیگر تولیدات سینمایی به نمایش درآیند.
نکته بعد اینکه، تولیدات سینمای کودک باید در قیاس با محصولات خارجی در اولویت باشد. این مسئله باید برای تلویزیون باید بسیار جدی‌تر دنبال شود.
چگونه می‌شود از سینمای کودک برای تبلیغ مفاهیم کودک بهره برد؟ آیا چنین انتظاری از این ژانر سینمایی معقول است؟
اتفاقاً این ژانر سینمایی یکی از بهترین مسیرها برای پرداخت‌های دینی در سینماست اما اینکه چگونه این زیبایی‌ها را به تصویر بکشیم خود بحثی مفصل است. به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایکنا،چون معمولاً عادت داریم در فیلم‌های کودک به مستقیم‌ترین شکل ممکن به موضوع نظر کنیم درحالی‌که این قبیل آثار نیاز به توجه و دقت فراوان دارد اما یاد گرفته‌ایم تنها با نشان دادن نماز یا روزه حرف دینی بزنیم البته این مسیر نیز در جای خود شایسته است اما باید دیگر راه‌ها را هم برای رسیدن به آموزه‌های دینی انتخاب کرد.
Azarbaiijan.farhangi@gmail.com