زينب کامراني
گروه اجتماعي: با نزديک شدن به پايان سال تحصيلي و آغاز اعلام نتايج امتحانات، هزاران خانواده دورهاي پر از اضطراب و استرس را تجربه ميکنند.
در حالي که رسانههاي اجتماعي پر از تصاوير کارنامههاي تحصيلي، تبريکات و نمرات بالا است، برخي از خانوادهها در سکوت از ناکامي فرزندان بدشانس خود رنج ميبرند. با اين حال، کودکي که مردود ميشود يا نمره ضعيف ميگيرد، نياز به مداخله هوشمندانه و متفاوت والدين دارد، از تنبيه و فرياد زدن اجتناب کنيد تا زماني که کودک بر اين مانع غلبه کند و دوباره برخيزد.
چرا کودک مردود ميشود؟
قبل از انجام هرگونه اقدام يا تدبيري، شناسايي مشکلي که باعث شده کودک نمرات ضعيفي بگيرد، ضروري است.
استفاني گيوينسکي، کارشناس آموزشي و معلم فيزيک، در گزارشي در وبسايت »متروپرنت« گفت که دلايل دريافت نمرات ضعيف توسط کودک متعدد است و تنها به ضعف تحصيلي محدود نميشود.
گيوينسکي توضيح داد که دليل اين امر ميتواند عدم درک مطالب، مديريت ضعيف زمان يا حتي تنبلي و عدم انجام تکاليف باشد.
او افزود: "شايعترين دليل اين است که کودکان به سادگي تلاش ذهني کافي براي يادگيري مطالب، چه در کلاس و چه در خانه ندارند."
با اين حال، داگ مگنايت، کارشناس آموزش و استاد زيستشناسي، براي توضيح دليل شکست دانشآموزان در امتحانات، بر سهلانگاري تمرکز کرد.
مگنايت در گزارش قبلي گفت که دانشآموزان به سادگي نميخواهند درس بخوانند.
مگنايت افزود: "بسياري از دانشآموزان دير به کلاس ميآيند، وسايلشان نميآورند، تکاليف خود را انجام نميدهند و براي امتحانات درس نميخوانند. "
چگونه با عملکرد فرزندتان برخورد ميکنيد؟
والدين در طول سال تحصيلي تلاش، زمان و هزينه زيادي را صرف ميکنند تا هرگونه موانعي را که ممکن است علت اصلي عملکرد ضعيف تحصيلي فرزندشان باشد، رفع کنند.
با اين حال، يک کودک - به ويژه يک نوجوان - را نميتوان مجبور کرد که در درس و تکاليف خود بهترين عملکرد را داشته باشد و تلاش براي انجام اين کار ميتواند به رابطه ميان کودک و والدينش آسيب برساند.
والدين بايد در گفتوگو با فرزندانشان، ايجاد محيط مناسب براي آنان و ارائه کليه حمايتهاي لازم سرمايهگذاري کنند. با اين حال، گاهي اوقات کودک با مردود شدن يا در بهترين حالت با گرفتن نمرات پايين، آنها را غافلگير ميکند که باعث خشم شديدي ميشود.
گزارشي در وبسايت «پرنت سيرکل» درباره واکنشهاي سنتي والدين در اين لحظه، به دليل تأثير رواني و اجتماعي بر کودک و اعتماد به نفسش هشدار ميدهد.
رايجترين واکنشها عبارتند از:
1- واکنش عجولانه: اولين احساسات پس از مشاهده نتايج ضعيف ممکن است خشم، غم يا حتي شرم باشد. با اين حال، تعبير خشونتآميز از اين احساسات وضعيت رواني کودک را بيشتر وخيمتر ميکند و بهتر است قبل از صحبت با آنها آرام شويد.
2- عبارات آزاردهنده: عبارات خودجوشي وجود دارد که والدين در اين لحظه بدون آگاهي از تأثير مستقيمشان بر کودک، آنها را بر زبان ميآورند به گونهاي که اعتماد به نفسشان را تضعيف ميکنند و در زماني که کودکان به حمايت آنها نياز دارند و نه سرزنش، ديواري ميان خود و والدين ميکشند. اين عباراتعبارتند از:
-"کاش بيشتر تلاش ميکردي." اين عبارت باعث ميشود کودک احساس کند که والدين به تلاشهايشان اعتماد ندارند و باعث ميشود فکر کنند که هرگز نميتواند انتظاراتشان را برآورده کند. اين ميتواند او را از هر گونه تلاشي در آينده منصرف کند.
-"تو يک شکستخوردهاي" يکي از بدترين عبارات است و کودک شروع به ديدن خود در اين شمايل ميکند و قادر به غلبه بر آن نيست.
-"چگونه با مردم روبرو خواهي شد؟" پس از اين جمله، کودک احساس ميکند که پذيرش اجتماعي و نظرات مردم از خودش مهمتر است.
3- مسئول دانستن کودک در قبال انتخابهاي والدين: يکي از واکنشها به نمرات ضعيف اين است که والدين، کودک را به خاطر صرف هزينه بيشتر در جهت بهبود نمراتش سرزنش ميکنند. اين باعث ميشود آنها احساس گناه و سنگيني کنند. بهتر است به جاي تمرکز بر هزينهها يا فداکاريها، روي کاري که بعداً ميتوانند انجام دهند، تمرکز کنند.
4- مقايسه با ساير کودکان: اينگونه مقايسهها احساس حقارت و درماندگي را تقويت ميکنند. موفقيت تحصيلي رقابت نيست، بلکه يک سفر شخصي است که تحت تأثير عوامل مختلفي قرار دارد و از کودکي به کودک ديگر متفاوت است.
گامهاي عملي براي مقابله با رفوزگي
مردود شدن يا نمرات پايين، نااميدي بزرگي براي والديني است که آرزوي آيندهاي بهتر و آموزش برتر براي فرزندانشان را دارند. با اين حال، آنچه والدين نميدانند اين است که خود کودک احساس سرخوردگي و نااميدي ميکند، حتي اگر آن را نشان ندهد. سازمان »آندراستادي« که به تکريم تفاوتها و توسعه مهارتهاي ارتباطي کودکان و بزرگسالان ميپردازد، توصيه ميکند که به جاي خشم و سرزنش، به صورت عملي با شکستهاي فرزندتان برخورد کنيد تا از تکرار آنها در آينده جلوگيري شود. اين کار را ميتوان از طريق موارد زير انجام داد:
* گوش دادن به کودک بدون قطع کردن حرف: چه در درسي که دوست دارند مردود شده باشند و يا چه از آن متنفر باشند، مهم است که به آنها فضايي براي ابراز کامل احساساتشان داده شود. گوش دادن آغاز درمان است.
*درک دليل واقعي رفوزگي: آيا دليل آن سهلانگاري، اعتماد به نفس بيش از حد، بيزاري از درس يا مشکلات خانوادگي است؟ بدون درک ريشه مشکل، نميتوان يک برنامه حمايتي مؤثر تدوين کرد.
*راهنمايي مثبت: پس از اينکه کودک احساسات خود را ابراز کرد، ضروري است که با يادآوري دستاوردهاي گذشته و پيشرفتهايي که داشتهاند، حتي اگر به نتيجه مطلوب نرسيده باشند، آنها را به تغيير ديدگاه خود تشويق کنيد.
*در تدوين برنامهاي براي بهبود مشارکت کنيد: به جاي اينکه به آنها دستور دهيد که در سالهاي آينده مردود نشوند، اجازه دهيد گامهاي واقعبينانهاي براي بهبود عملکرد خود، مانند گذراندن درسهاي اضافي، مديريت زمان و کاهش حواسپرتيها پيشنهاد دهند.
*فرزندتان را از فعاليتها محروم نکنيد: اولين چيزي که به ذهن والدين ميرسد، محروم کردن کودک از فعاليتها است. تنبيه با محروم کردن کودک از چيزهايي که دوست دارد ممکن است نااميدي او را افزايش دهد. بهتر است ميان جبران خسارات تحصيلي و حفظ اشتياق و سلامت رواني او تعادل برقرار کنيد.
*الگويي براي پذيرش و غلبه بر شکست باشيد: کودک از نحوه برخورد والدينش با شکستهاي خود درس ميگيرد. اگر ببيند والدينش با آرامش برخورد ميکنند و براي موفقيت پافشاري ميکنند، او نيز همين کار را خواهد کرد.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از خبرآنلاين،توضيح اين نکته ضروري است که شکست يک اتفاق عادي است که همه، حتي بزرگسالان، آن را تجربه ميکنند. شکست به معناي پايان نيست؛ بلکه بخشي از مسير موفقيت است و ميتوان از آن به عنوان انگيزهاي براي پيشرفت استفاده کرد.