شاخص فلاکت در آذربايجان غربي از بهبود آماري شکننده تا واقعيت تلخ موجود
شاخص فلاکت در آذربايجان غربي از بهبود آماري شکننده تا واقعيت تلخ موجود
تانيا شعفي
گروه گزارش: استان آذربايجان غربي در پايان سال 1400 با 57.8 درصد بالاترين شاخص فلاکت در ايران را به نام خود ثبت کرد. طي 3 سال اخير هم هر چند اين شاخص در استان کاهشي بوده اما همچنان بالاتر از 50 درصد است. شاخص فلاکت، از مجموع دو نرخ بيکاري و تورم بدست مي‌آيد و يکي از آمارهايي است که نشان مي‌دهد ميزان بيکاري و تورم در يک استان چه ميزان بوده است.
وقتي شاخص فلاکت بالا مي‌رود، دو عامل مهم زندگي مردم، يعني اشتغال و قدرت خريد، در حال ضعيف شدن هستند. بيکاري بالا به معناي فرصت‌هاي شغلي کمتر و ناتواني در تامين نيازهاي اوليه زندگي است. تورم بالا هم با افزايش قيمت‌ها، قدرت خريد مردم را کاهش مي‌دهد و فشار اقتصادي را بر خانواده‌ها بيشتر مي‌کند. در نتيجه، افزايش شاخص فلاکت، زنگ خطري براي رفاه و سلامت جامعه است.
در مقابل، کاهش شاخص فلاکت، نويدبخش رونق اقتصادي و بهبود شرايط زندگي است. اين کاهش معمولا با کاهش نرخ بيکاري و ثبات يا کاهش نرخ تورم همراه است. به اين معني که افراد شغل‌هاي بيشتري پيدا مي‌کنند و قدرت خريدشان افزايش مي‌يابد. در نهايت، کاهش شاخص فلاکت، نشان‌دهنده ارتقاي رفاه و کيفيت زندگي در جامعه است.
بررسي‌هاي آماري حاکي از آن است که در 12 سال گذشته يعني از سال 1391 تا 1402 در کشور، 6 استان داراي بيشترين دفعات ثبت رکورد شاخص فلاکت بوده اند. در ميان اين 6 استان، »لرستان« در صدر قرار گرفته است. به طوريکه در 12 سال گذشته به مدت 4 بار بيشترين شاخص فلاکت کشور را به خود اختصاص داده و آخرين باري که اين استان در صدر اين شاخص قرار داشته مربوط به سال 1401 بوده است.
در ادامه استان »کرمانشاه« قرار دارد که 3 مرتبه بيشترين سطح اين شاخص را تجربه کرده و پس از آن استان»چهارمحال و بختياري« است که براي 2 بار رکورددار شاخص فلاکت در کشور بوده است.
طبق آخرين داده هاي مرکز آمار ايران، شاخص فلاکت کل کشور در سال 1402 به عدد 49.1 درصد رسيده است و در اين شاخص فاصله بين استان اول و استان آخر نيز تنها 14 عدد است!!
اين آمار در پايان سال 1400 به 49.6درصد رسيده بود که بالاترين رکورد در دهه گذشته به شمار مي رفت.
بر اساس جديدترين آمار؛ 23 استان کشور داراي شاخص فلاکت بالاتر از ميانگين کشوري هستند که در راس آنها يزد، کرمانشاه، کردستان، لرستان و چهار محال بختياري قرار دارند. کمترين شاخص فلاکت هم به چند استان کشور محدود مي شود که تهران و سمنان در جايگاه هاي اول قرار دارند.
وضعيت فلاکت در آذربايجان غربي چگونه است؟
در استان آذربايجان غربي هم که با چندين مرز رسمي، دروازه کشور به اروپا ناميده مي شود؛ اين شاخص بالاتر از ميانگين کشوري و عدد 50 را نشان مي دهد.
اين شاخص در سال 1398 در آذربايجان غربي 43.9 درصد بود که نسبت به سال 1397 حدود 2.7 درصد افزايش داشت. در آن زمان شاخص فلاکت کل کشور 45.5 درصد بود.
به استناد مرکز آمار ايران، در سال 1400 نيز اين استان همزمان بالاترين شاخص فلاکت، بيکاري و تورم در ايران را کسب کرده بود. در اين سال استان آذربايجان غربي با 57.8درصد بالاترين شاخص فلاکت ايران را از آن خود کرده بود، درحالي که ميانگين شاخص فلاکت ايران 49.6درصد بود و همين وضعيت آذربايجان غربي را در رتبه اول و حتي بالاتر از ميانگين فلاکت کشوري قرار داد.
در واقع شاخص فلاکت در آذربايجان غربي از 33.8درصد در پايان سال 1390 به رقم 57.8 درصد در سال 1400رسيده بود که بالاترين شاخص فلاکت در طول 11سال گذشته به شمار مي رفت.
بر اساس آمار شاخص فلاکت در سال 1401 نيز استان آذربايجان غربي با 57.9 درصد در رده دوازدهم و باز هم بالاتر از ميانگين کشوري 57.8درصد) قرار داشت.
در فاصله سال هاي 1400 تا 1401 اين شاخص تغيير آنچناني نکرد و طبق آخرين آمار هم شاخص فلاکت در آذربايجان غربي در سال 1402 به 50 درصد رسيده اما عليرغم روند کاهشي باز هم اين ميزان از شاخص فلاکت کل کشور (49.1 درصد) بالاتر است.
استاندار آذربايجان غربي از بهبود شاخص فلاکت مي گويد/ عدم همخواني اين شاخص با ظرفيت هاي استان!
با اين حال استاندار آذربايجان غربي معتقد است که وضعيت شاخص فلاکت در استان بهبود يافته است. محمد صادق معتمديان اخيرا گفته است: «در سايه برنامه ها و تلاش هاي صورت گرفته و با همکاري بخش خصوصي، در 3سال گذشته نرخ فلاکت آذربايجان غربي را از 62.5 درصد به 50 درصد رسانديم».
استاني که شاخص فلاکت آن در پايان سال 1400 با 57.8 درصد به بالاترين شاخص فلاکت در طول 11سال گذشته رسيده بود و در طي سال هاي اخير هم همچنان در اين شاخص بالاتر از ميانگين کشور قرار داشت و طي 3 سال اخير هم شاخص فلاکت آن بالاتر از 50 درصد بود اکنون با رسيدن شاخص 50 درصدي فلاکت، نمي توان گفت شاهد بهبودي قابل توجه است.
آذربايجان غربي از مناطق غني معدني کشور به شمار مي‌رود به طوري که رتبه اول توليد شمش طلاي کشور را در اختيار دارد و علاوه بر آن، معادن غني در حوزه پلي متال، مس، تيتان، باريت و سنگ‌هاي تزئيني در استان وجود دارد و حتي عنوان شده که اين استان با توجه به ظرفيت موجودش مي تواند 10 درصد سنگ هاي تزئيني دنيا را تامين کند.اين استان همچنين داراي معادن بي شمار و بزرگترين معدن طلاي کشور با بيش از 40 درصد ذخيره طلاي ايران در تکاب است. کارخانه طلاي زرشوران تکاب در کنار معدني به همين نام با ظرفيت اسمي توليد 3ميليون تُن شمش طلا در سال 1393 به بهره برداري رسيد و بزرگترين معدن طلاي ايران محسوب مي شود، اما در کنار توليد اين حجم شمش طلا، سرانه درآمد مردم در آذربايجان غربي پايين تر از ميانگين کشوري است!
معادن غني استان گرفتار خام فروشي هستند و طلايي که در تکاب استخراج مي شود در تهران و قم برند سازي شده و سهم آذربايجان غربي تنها خام فروشي است.
در بخش ظرفيت هاي کشاورزي هم ميزان توليد سيب در استان به عنوان قطب توليد سيب ايران، بيش از يک ميليون و ??? هزار تُن در سال است که هر ساله در مديريت غير اصولي بخش زيادي با هدررفت روبه رواست و بخشي ديگر با مشکلات فراوان شانس صادرات مي يابند.
ساير محصولات کشاورزي استان هم با وجود رتبه هاي برتر توليد، به دليل نبود زنجيره صنايع تبديلي و سورت و بسته بندي از شانس چنداني براي برند شدن و تجاري سازي برخوردار نبوده اند!
آذربايجان غربي با وجود نزديک به يک هزار کيلومتر مرز با 3 کشور ترکيه، عراق و آذربايجان بيشترين زيرساخت تجاري کشور شامل 9 گمرک و پنج پايانه صادراتي را در اختيار دارد، اما متاسفانه هنوز نتوانسته استفاده اقتصادي از حمل و نقل عمومي به ويژه در حوزه ريلي و هوايي داشته باشد و همين امر زمينه استفاده کمتر از فرصت هاي اين بخش را فراهم کرده است.
همچنين تنها مسير ريلي ايران به ترکيه در آذربايجان غربي بوده و به نوعي، اين استان دروازه ورودي به اروپا محسوب مي شود اما تا کنون مفهوم توسعه مرزي در آذربايجان غربي به دليل نبود مديريت واحد، آنچنان که شايسته است، ارتقا پيدا نکرده است. مرزهاي استان به طور قطع نياز به توجه ويژه و ملي دارند و جاده هاي منتهي به مرزها در استان نيز کيفيت نامطلوبي دارند.
وجود 2 فرودگاه در استان و حداقل 10 فرودگاه در مناطق نزديک به اين استان در کشورهاي همسايه به آذربايجان غربي امتيازي ويژه بخشيده است. وجود منطقه آزاد تجاري صنعتي ماکو و دو منطقه ويژه اقتصادي در سرو اروميه و سلماس از ظرفيت‌هاي مهم براي سرمايه گذاري بشمار مي روند اما بعد از سال ها از تصويب اين مناطق ويژه اقتصادي هنوز زير ساخت هاي آن فراهم نشده و تنها يک امتياز بر روي کاغذ محسوب مي شوند!
وجود بيش از يک هزار و 800 اثر تاريخي ثبت ملي و آثار ثبت شده جهاني، جاذبه‌هاي طبيعي و چهار فصل بودن استان، زمينه‌هاي ديگر مهم سرمايه گذاري در اين بخش هستند اما سرمايه گذاري در اين حوزه هم تا کنون چندان در خور توجه نبوده و نياز به بازنگري هاي جدي دارد. وجود مناطق بي شمار نمونه گردشگري و آثار ثبت ملي و جهاني مي طلبد که حوزه گردشگري به تنهايي بتواند رقيبي جدي در بخش درآمدزايي براي ساير بخش هاي معادن و کشاورزي باشد اما رويکردهاي سنتي و عدم خلاقيت در اين بخش نيز آذربايجان غربي را از کسب درآمدهاي کلان در حوزه گردشگري بي نصيب ساخته است.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از کردپرس، استاني که غني و ثروتمند است اما در فلاکت اغلب در رده هاي اول قرار مي گيرد و بهبود ضعيف و شکننده آماري با واقعيت موجود در استان همخواني ندارد/.
تاریخ:
1403/06/07 09:29 ق.ظ
|
دفعات بازدید: 62 |
چاپ
صدور ۴۲۷ اخطاریه توقف تغییر کاربری‌های غیرمجاز در آذربایجان غربی
درباره آراز آذربایجان