راه‌هاي ايجاد آرامش خانواده درشرايط بحران چيست

صداي آژير پدافند، مثل زنگ هشدار در تاريکي شب، هر بار که بلند مي‌شود، خانواده‌ها را تکان مي‌دهد. مردم از تهران گرفته تا شهرهاي ديگر، اين روزها با حس اضطرابي ناآشنا روبه‌رو شده‌اند. بسياري مي‌گويند که اين صدا، نه فقط ترس از حمله، بلکه ترس از آينده‌اي نامعلوم را به دل‌ها مي‌اندازد.
زهرا، مادر دو کودک خردسال، مي‌گويد:«وقتي اولين بار صداي آژير آمد، نمي‌دانستم چطور واکنش نشان دهم. بچه‌ها گريه مي‌کردند و مي‌پرسيدند چرا اين صداها را مي‌شنويم؟ دل من پر از ترس بود، اما تلاش کردم آرام باشم. احساس مي‌کردم بايد سنگ صبور آن‌ها باشم، ولي خودم هم ترسيده بودم.«
در خانه‌هاي ديگر هم اوضاع مشابه است. امير، پدر يک خانواده پنج نفره، مي‌گويد:»اعصاب همه ما به هم ريخته است. بچه‌ها هر روز با نگراني به مدرسه مي‌روند، همسرم استرس دارد و من خودم بيشتر مواقع عصباني مي‌شوم. اين فشار باعث شده است بحث‌هاي کوچک هم بيشتر شود. احساس مي‌کنم همه داريم نفس‌مان را حبس مي‌کنيم.«
تنش در خانواده؛ حاصل طبيعي شرايط بحراني
روان‌شناسان مي‌گويند در شرايط بحراني مانند حملات هوايي و جنگ، افزايش اضطراب، استرس و تنش در خانواده‌ها طبيعي است. انسان‌ها در مواجهه با خطرات، واکنش‌هاي هيجاني نشان مي‌دهند که بعضاً به صورت پرخاشگري، بي‌حوصلگي و حتي کناره‌گيري بروز مي‌کند. اما نکته مهم اين است که اين تنش‌ها را چگونه مديريت کنيم تا آسيب کمتري به فضاي خانواده و سلامت رواني افراد وارد شود.
تکنيک‌هاي ساده و کاربردي براي کاهش تنش در خانواده
با توجه به بررسي‌هاي روان‌شناسان و متخصصان خانواده، روش‌هاي مؤثري وجود دارد که مي‌تواند به خانواده‌ها کمک کند تا در ميان اين اضطراب و نگراني‌ها، فضاي خانه را آرام‌تر کنند:
شنيدن و پذيرفتن احساسات بدون قضاوت
وقتي کودکان يا حتي بزرگ‌ترها احساس ترس يا نگراني خود را بيان مي‌کنند، واکنش مهمي که بايد نشان داد، شنيدن فعال و پذيرفتن آن‌هاست. به جاي اينکه بگوييم »گريه نکن« يا »نگران نباش«، بهتر است بگوييم: »مي‌فهمم که اين صداها ترسناک‌اند، من هم گاهي ترسيده‌ام.« اين پذيرش باعث مي‌شود افراد احساس کنند که تنها نيستند و حمايت مي‌شوند.
حفظ برنامه‌هاي روزمره و ايجاد ثبات
در شرايط بحران، بي‌نظمي بيشتر اضطراب را افزايش مي‌دهد. خانواده‌ها بايد تلاش کنند روال‌هاي روزانه مانند ساعات خواب، وعده‌هاي غذايي، بازي و درس خواندن را حفظ کنند. اين کار به کودکان و بزرگ‌ترها حس امنيت مي‌دهد که بخشي از زندگي‌شان هنوز تحت کنترل است.
آموزش تکنيک‌هاي آرامش‌بخش
آموزش نفس عميق کشيدن و تمرکز روي تنفس به همه اعضاي خانواده کمک مي‌کند تا در لحظات استرس‌زا آرام شوند. مثلاً تمرين «نفس 4-7-8»: دم 4 ثانيه، نگه داشتن نفس 7 ثانيه، بازدم 8 ثانيه. اين تمرين‌هاي ساده، ريتم ضربان قلب را تنظيم و اضطراب را کاهش مي‌دهند.
محدود کردن استفاده از شبکه‌هاي اجتماعي و خواندن مفرط اخبار
متخصصان روان‌شناسي هشدار مي‌دهند که خواندن مدام اخبار تنش‌زا اضطراب را تشديد مي‌کند.
براي استفاده از اخبار محدوديت زماني بگذاريد (مثلاً فقط دو بار در روز براي اطلاع از مهم‌ترين تحولات) و مراقب باشيد که اين امر ذهن کودک و نوجوان را درگير نکند.
پيش‌بيني و برنامه‌ريزي
اگر احتمال ادامه وضعيت بحراني وجود دارد، برنامه‌ريزي براي سناريوهاي پيشِ رو (مثل محلي براي پناهگيري در منزل، کيت کمک‌هاي اوليه، اطلاع از راهنماي محله) اضطراب را پايين مي‌آورد. اين امر براي کودکان هم مهم است که بدانند «بزرگ‌ترها فکر همه‌چيز را کرده‌اند.«
پرهيز از همنشيني با افرادي که ترس را القا مي‌کنند
در روزهاي بحراني، دور بودن از افرادي که مدام ترس و اضطراب را بازتوليد مي‌کنند، اهميت زيادي دارد. اين افراد — که گاهي با هوچي‌گري و نشر شايعه‌هاي نگران‌ کننده ذهن اطرافيان را مشوش مي‌کنند — تنها باعث افزايش تنش و از بين رفتن احساس امنيت مي‌شوند.
متخصصان روان‌شناسي توصيه مي‌کنند که در اين شرايط، ارتباط با منابع معتبر و افراد آرام، منطقي و حمايتگر را در اولويت قرار دهيد. اينکار باعث مي‌شود ذهن شما و اعضاي خانواده از فشار رواني در امان بماند و با آرامش بيشتري با شرايط کنار بياييد.
مرور خاطرات دلگرم‌ کننده از جنگ تحميلي
ما پيش از اين هم روزهاي سخت‌تري را از سر گذرانده‌ايم. در دوران هشت سال جنگ تحميلي — وقتي که نه از اين حجم پيشرفت‌هاي نظامي خبري بود و نه از پدافند پيشرفته — مردم محکم ايستادند و زندگي را ادامه دادند.
پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها خوب به ياد دارند که در کنار صداي آژير، خمپاره و بمب، بچه‌ها به مدرسه مي‌رفتند، مغازه‌ها باز بودند و جريان زندگي متوقف نمي‌شد. اين ايستادگي و عزم ملي امروز هم پشتوانه امنيت و آرامش ماست. مرور اين خاطرات براي نسل جوان يادآوري مي‌کند که اين کشور محکم‌تر از آن است که با هراس فروبريزد — و فرداي روشن‌تري در پيش دارد.
چرا اين تکنيک‌ها موثرند؟
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از ايرنا - مطالعات روان‌شناسي نشان داده‌اند که پذيرش احساسات و وجود ثبات در زندگي روزمره، نقش مهمي در کاهش استرس و تنش خانوادگي ايفا مي‌کنند. همچنين، فعاليت‌هاي مشترک و لحظات ارتباطي عميق، به افراد کمک مي‌کنند احساس کنند که در برابر بحران تنها نيستند و مي‌توانند به هم تکيه کنند.در ميان صداي پدافند و اضطراب ناشي از شرايط سخت، خانواده‌ها مي‌توانند با ساده‌ترين روش‌ها، همديگر را حمايت کنند و آرامش را به خانه بياورند.