بازآفريني هنري زندگي شهيد فهميده فرصت تقويت مسئوليت ‌پذيري در نوجوانان

 رضا برجي، مستندساز با بيان اينکه پرداختن به شخصيت‌هاي شاخصي مانند حسين فهميده براي نسل امروز نوجوان اهميت فراواني دارد، اظهار کرد: پرداختن به اين قهرمانان نه تنها تاريخ را زنده نگه مي‌دارد بلکه امکان الگوسازي اخلاقي و شجاعت را براي نوجوانان فراهم مي‌کند. ياد و خاطره حسين فهميده در خرمشهر و آبادان هنوز زنده است و نسل امروز بايد با مشاهده و شناخت اين الگوها به درک واقعي از رشادت‌هاي نوجوانان شهيد دست پيدا کند. اين توجه به شخصيت‌هاي برجسته تاريخي سبب مي‌شود نوجوانان احساس کنند که شجاعت، فداکاري و مسئوليت‌پذيري، حتي در سنين پايين، ارزشمند است و مي‌تواند الهام‌بخش مسير زندگي آنان باشد.
رضا برجي درباره پيچيدگي‌هاي فضاي مجازي و تأثير آن بر نوجوانان توضيح داد: امروز جهان نوجوانان با انواع شخصيت‌ها و الگوسازي‌هاي ديجيتال پر شده است و اين فضا سبب شده اهميت بازآفريني شخصيت‌هاي تاريخي به صورت اصيل و تأثيرگذار دوچندان شود. مخاطب نوجوان در فضاي مجازي با اطلاعات متنوع و گاه پراکنده مواجه است و اگر سينما و رسانه نتوانند شخصيت‌ها را به شکل مستمر و دقيق معرفي کنند، اثرگذاري آن‌ها کوتاه مدت خواهد بود. سينما بايد فراتر از يک مقطع زماني عمل کند و شخصيت‌ها را به گونه‌اي معرفي کند که تأثيرشان پايدار بماند و نوجوانان بتوانند الگويي واقعي از آن‌ها بسازند.
اين جانباز جنگ تحميلي با تأکيد بر استمرار در تصويرسازي شخصيت‌ها گفت: متأسفانه بسياري از آثار سينمايي بدون امتداد هستند و پس از يک فيلم يا مستند، شخصيت مورد نظر به فراموشي سپرده مي‌شود. اگر شخصيتي مانند شهيد بهنام طيبي را معرفي مي‌کنيم، بايد مسير ادامه زندگي و کارهاي او نيز به شکل مستمر به مخاطب نشان داده شود تا الگوسازي واقعي شکل گيرد. عدم پيگيري و مستندسازي دقيق زندگي شهداي نوجوان باعث مي‌شود فرصت تربيت اخلاقي و اجتماعي مخاطب از دست برود و اين خلأ بايد با برنامه‌ريزي دقيق هنري و پژوهشي پر شود.
برجي درباره ويژگي‌هاي شخصيتي حسين فهميده تصريح کرد: رشادت، فداکاري، مسئوليت‌پذيري و روحيه خودگذشتگي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي وي است که مي‌تواند نوجوانان امروز را تحت تأثير قرار دهد. نوجوانان با مشاهده چنين نمونه‌هايي قادرند درک کنند که فداکاري و شجاعت تنها در ميدان‌هاي جنگ محدود نمي‌شود بلکه در زندگي روزمره نيز ارزشمند است. ايجاد انگيزه و الگوپذيري صحيح از شخصيت‌هاي تاريخي سبب مي‌شود نوجوانان احساس مسئوليت و تعهد اجتماعي پيدا کنند و براي تحقق اهداف اخلاقي و فرهنگي جامعه آماده شوند.
کارگردان مستند »در امتداد غدير« درباره چالش‌هاي بازآفريني شخصيت شهدا اظهار کرد: يکي از مهم‌ترين مشکلات پژوهش ناقص درباره زندگي اين شخصيت‌هاست. بسياري از فيلمسازان به دنبال ساده‌ترين و دم‌دستي‌ترين نکات مي‌روند و نمي‌توانند عمق و واقعيت زندگي شهدا را به تصوير بکشند. پرداختن به جزئيات دقيق، بررسي اسناد تاريخي و مصاحبه با همرزمان و خانواده شهدا از ملزومات توليد اثر معتبر است و بدون اين پژوهش‌ها، تصويرسازي از شخصيت‌هاي نوجوان شهيد کامل و تأثيرگذار نخواهد بود. برجي درباره حساسيت بازسازي واقعيت‌هاي جنگ بيان کرد: سينماي جنگ نمي‌تواند با اغراق يا دروغ جلو برود، زيرا باورپذيري اثر براي مخاطب از بين مي‌رود. تصويرسازي بايد با واقعيت همراه باشد و شخصيت شهدا با تمام شجاعت و محدوديت‌هاي انساني خود به نمايش گذاشته شود. اگر فيلمساز در پرداخت جزئيات زندگي و رشادت‌ها دقت نکند، نه تنها پيام اخلاقي منتقل نمي‌شود بلکه مخاطب نيز ارتباط عاطفي و فرهنگي با اثر برقرار نخواهد کرد.
اين فيلمساز درباره ضرورت کوتاه‌سازي و تقسيم‌بندي محتوا گفت: براي جذب نوجوانان، آثار بايد به بخش‌هاي کوتاه دو تا سه دقيقه‌اي تقسيم شوند تا مخاطب انگيزه پيدا کند پارت‌هاي بعدي را دنبال کند. استفاده از فناوري‌هاي نوين و حتي هوش مصنوعي مي‌تواند به بيان مؤثرتر پيام‌ها و الگوسازي کمک کند. اين روش امکان مي‌دهد محتواي آموزشي و اخلاقي در قالبي جذاب و قابل دسترس ارائه شود و نوجوانان بدون احساس خستگي به مشاهده ادامه دهند.
برجي درباره نياز به پژوهش و تحقيق مستمر تصريح کرد: بايد براي هر شهيد يک تيم تحقيقاتي مجزا وجود داشته باشد تا زندگي و فعاليت‌هاي آنان به دقت مستندسازي شود. اين رويکرد امکان توليد آثار متنوع با پارت‌هاي متعدد را فراهم مي‌کند و تأثيرگذاري فرهنگي و هنري آن‌ها افزايش مي‌يابد. تحقيقات دقيق و سازماندهي شده موجب مي‌شود نوجوانان با مشاهده زندگي واقعي شهدا، الگوهاي اخلاقي و رفتاري صحيح را دريافت کنند و با انگيزه بيشتري براي مسئوليت اجتماعي و فداکاري آماده شوند. کارگردان مستند »عراق سرزمين جنگ‌ها« به اهميت آموزش و تربيت نسل نوجوان از طريق شناخت درست شهدا اشاره کرد و افزود: اين آموزش بايد از مدارس آغاز شود و تنها به سينما محدود نشود. محتواي کوتاه و قابل دسترس مانند فيلم‌هاي دو دقيقه‌اي، کتاب‌هاي مصور و محتواي تعاملي در فضاي مجازي مي‌تواند انگيزه نوجوانان براي شناخت زندگي شهدا و الگوبرداري از آن‌ها را افزايش دهد. نوجوانان در اين مسير ياد مي‌گيرند که مسئوليت‌پذيري، شجاعت و فداکاري ارزش‌هايي هستند که حتي در زندگي روزمره و تصميمات کوچک نيز مي‌توانند نقش‌آفريني کنند و حس تعلق به جامعه و ارزش‌هاي اخلاقي در آنان تقويت شود.
وي در پايان تأکيد کرد: براي حفظ و گسترش فرهنگ رشادت و فداکاري، همزمان با توليد آثار هنري، بايد ساختارهاي پژوهشي و تحقيقاتي نيز تقويت شود. اختصاص تيم‌هاي پژوهشي به هر شهيد و جمع‌آوري دقيق اطلاعات از زندگي، فعاليت‌ها و ويژگي‌هاي شخصيتي آن‌ها امکان توليد محتواي دقيق و مستند را فراهم مي‌کند و از ارائه روايت‌هاي ناقص و سطحي جلوگيري مي‌‌کند. به گزارش آرازآذربايجان به نقل از ايکنا،چنين برنامه‌ريزي دقيق و منسجم باعث مي‌شود نوجوانان با شناخت صحيح از قهرمانان تاريخي، روحيه اخلاقي، اجتماعي و مسئوليت‌پذيري خود را تقويت کنند و در مسير تربيت نسل آينده با هويت پايدار و متعهد قرار گيرند.
.Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com